ورق سیاه چیست؟ آشنایی با انواع ورق سیاه

فهرست مطالب:

ورق فولادی چیست و چند نوع دارد؟

ورق سیاه چیست؟

ورق سیاه چگونه تولید می شود؟

انواع ورق سیاه

ورق سیاه از لحاظ ترکیبات و کارایی که دارد به مدل های زیر تقسیم می شود

کارخانه های تولید ورق سیاه در ایران

کاربرد ورق سیاه در صنایع مختلف

ویژگی های ورق سیاه

سوالات کاربردی

ورق فولادی چیست و چند نوع دارد؟

ورق فولادی، محصولی است با سطحی صاف و یکدست که به وسیله نورد گرم و سرد تولید می شود. ورق از شمش تولید می شوند و بسته به کاربرد آن جنسی متغییر از فولاد، آلومینیوم، مس، قلع، نیکل، برنج، تیتانیوم، برنز و دیگر آلیاژها می باشد. ورق به صورت رول و شیت در ضخامت 1 الی 15 میلی متر تولید و روانه بازار می گردد. این محصول کاربرد وسیعی در صنعت و ساختمان سازی بلخص ساخت انواع سقف دارد. ورق فولادی، ورقی است که جنس پایه آن فولاد می باشد و دارای انواع مختلفی می باشد. در دانشنامه ورق با این محصول به صورت تخصصی آشنا شدیم. در اینجا قصد داریم به یکی از ورق فولادی به نام ورق سیاه بپردازیم و به صورت کامل با آن آشنا شویم:

ورق سیاه چیست؟

ورقی سیاه فولادی ورقی است که به وسیله نورد گرم به دست می آید. از آنجایی این ورق از نورد گرم در دمای بالا به دست می آید رنگ آن مات و مایل به سیاه می باشد و به همین دلیل به آن ورق سیاه می گویند. ورق سیاه علاوه برکاربرد های زیادی که دارد به عنوان ماده اولیه برای تولید نیز قرار می گیرد. محصولاتی که توسط نورد گرم تولید می شوند نسبت به محصولات نورد سرد، ضخامت کم تری دارد. ورق سیاه توسط استاندارد های متفاوتی تولید می شود اما متداول ترین استاندارد تولید برای آن  DIN 17006 استاندارد آلمان می باشد که از سال 1980 با استاندارد BS EN 10025 جایگزین شده است.

ورق سیاه با ضخامت 1 میلی متر تا 10 سانتی متر تولید می شود. هرچه قدر ضخامت ورق افزایش یابد بیشتر شبیه به شمش اسلب می شود و انعطاف پذیری آن کم تر است. به ورقی که با ابعاد مشخصی در کارخانه برش خورده شود ورق فابریک می گویند.  ورق سیاه در دمایی بالاتر از 930 درجه سانتی گراد تولید می شود. اصطلاح لاتین ورق سیاه، Hot rolled mild steel می باشد. از ورق سیاه برای ساخت ورق های دیگر نظیر ورق های اسیدشویی، گالوانیزه و روغنی استفاده می شود. ورق  سیاه فولادی برای ساخت محصولات دیگر مانند تانک، تجهیزات صنعتی، پروفیل، تسمهف گاردریل و ... مناسب می باشد.

ورق سیاه چگونه تولید می شود؟

ورق سیاه از شمش تختال تولید می شود. در نخستین گام تختال ها به کوره های پیش گرم در دمای 1100 درجه سانتی گراد وارد می شوند. دراین مرحله اول تختال گرم شده ، یک لایه پوسته اکسیدی روی آن شکل می گیرد. در دومین مرحله اکسید هایی که روی تختال شکل گرفته زدوده می شوند. در سومین مرحله اسلب ها وارد مرحله ی نورد می شوند و به وسیله دستگاه های نورد پرس و از ضخامت آن کم می شود. در چهارمین مرحله اسلب های نورد شده یک مرحله دیگر تحت پرس غلتک های رفت و برگشت قرار می گیرد و از ضخامت آنها کاسته می شود.

در پنجمین گام تختال های نازک شده توسط باکس جمع اوری کویل به صورت کلاف پیچیده می شوند. در ششمین گام ابتدا و انتها کلاف پیچیده شده به وسیله گیوتین برش و جدا می شود و کلاف باز و اکسیدزدایی می شود. در آخرین مرحله ورق ها به وسیله غلطک های بسیار قوی و سنگین هیدرولیکی در معرض نورد نهایی قرار می گیرد و بعد از فرایند خنک سازی به صورت رول جمع و بسته بندی می شود. ورق سیاه رول به صورت رول و کلاف درهم پیچیده شده با ضخامت 1.5 الی 15 میلی متر در عرض 100 ،125 ،150 و 200 سانتی متر با طول های متفاوت تولید می شود.

انواع ورق سیاه

ورق سیاه شیت با ابعاد متفاوتی و حتی قابل سفارش تولید می شود. پراستفاده ترین ابعاد به شرح زیر است:

• 1000*2000
• 1250*2500
• 1000*6000
• 2000*6000
• 2000*1200

ورق سیاه از لحاظ ترکیبات و کارایی که دارد به مدل های زیر تقسیم می شود

ورق سیاه با دو گرید ST52 و ST37 تولید می شود. میزان سختی ورق با میزان کربن استفاده شده در آن سنجیده می شود، به صورتی که هرچه قدر کربن استفاده شده در آن بالاتر باشد، ورق نیز سخت تر است.

ورق سیاه معمولی

به ورق  سیاه با گرید ST37، ورق سیاه معمولی می گویند. در این ورق کربن کم تری استفاده شده است و میزان سختی آن کم می باشد. این ورق برای کارهایی که نیاز به سختی کم تری دارد استفاده می شود.

ورق سیاه صنعتی

به ورق سیاه با گرید ST52، ورق صنعتی می گویند. در این ورق کربن بالایی استفاده شده است. ای این ورق برای مصارفی که نیاز به سختی بالایی دارد از جمله صنایع سنگین استفاده می شود.

ورق سیاه رول یا کلاف

این ورق ها از لحاظ اندازه طول، محدودیتی ندارند و در هر طولی تولید می شوند. این ورق ها در عرض‌های 1 و 1.25 و 1.5 و 2 متری تولید می‌شوند. در مورد ضخامت ها این ورق باز 1.5 تا 15 میلی متر متغیر است. 

ورق سیاه فابریک یا شیت 

این نوع ورق ها معمولا سفارشی هستند. یعنی مشتری طبق نیاز خود ورق سیاه فابریک را سفارش می دهد. 

کارخانه های تولید ورق سیاه در ایران

ورق  سیاه در ایران توسط کارخانه های زیر تولید می شود:

• فولاد مبارکه اصفهان
• مجتمع فولاد سبا
• فولاد اکسین خوزستان
• فولاد کاویان
• فولاد گیلان 
• فولاد خرم آباد

از بین کارخانه های اعلامی ورق سیاه  فولاد مبارکه اصفهان دارای بیشترین کیفیت می باشد.

کاربرد ورق سیاه در صنایع مختلف

ورق سیاه، کاربرد های زیادی در صنعت دارد. این ورق برای مصارفی که نیاز به تحمل بالایی دارد مناسب نمی باشد. از این محصول بیشتر برای ساخت محصولات دیگر استفاده می شود. از متداول ترین مصارف ورق سیاه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ساخت پروفیل
• ساخت لوله و تیوپ
• ساخت بدنه کامیون
• ساخت درب و قفسه
• ساخت مسیرهای ریلی
• ساخت قطعات ماشین آلات راه آهن
• ساخت قطعات کشتی و تجهیزات دریایی و صنایع عظیم
• ساخت تانک و مخازن ذخیره سازی
• ساخت گارد ریل و تجهیزات ترافیکی
• ساخت ورق پانچ
• ساخت تسمه
• ساخت زهوارهای فولادی
• ساخت مقاطع فولادی مانند انواع تیر، ناودانی، نبشی، سپری و ...
• و...

ویژگی های ورق سیاه

• خواص مکانیکی این ورق بهبود یافته است.
• مقاومت کششی آن بالا است.
• مقاومت ارتجاعی مناسبی دارد.
• خاصیت چکش خواری بالایی دارد.
• چقرمگی بالایی دارد.

سوالات کاربردی

ورق سیاه چیست؟

ورقی سیاه فولادی ورقی است که به وسیله نورد گرم به دست می آید. از آنجایی این ورق از نورد گرم در دمای بالا به دست می آید رنگ آن مات و مایل به سیاه می باشد و به همین دلیل به آن ورق سیاه می گویند.

انواع ورق سیاه کدام است؟

ورق سیاه معمولی

ورق سیاه صنعتی

ورق سیاه معمولی چیست؟

به ورق  سیاه با گرید ST37، ورق سیاه معمولی می گویند. در این ورق کربن کم تری استفاده شده است و میزان سختی آن کم می باشد.

ورق سیاه صنعتی چیست؟

به ورق سیاه با گرید ST52، ورق صنعتی می گویند. در این ورق کربن بالایی استفاده شده است.

کارخانه های تولید ورق  سیاه در ایران کدام است؟

• فولاد مبارکه اصفهان
• مجتمع فولاد سبا
• فولاد اکسین خوزستان
• فولاد کاویان
• فولاد گیلان 
• فولاد خرم آباد