ورق کاری چیست و چه اصولی دارد؟
فهرست مطالب
- خدمات ورق
- برشکاری ورق
- خمکاری ورق
- فرم دهی ورق
- سوراخکاری ورق
خدمات ورق
ورق یکی از محصولات پرکاربرد است که به عنوان ماده ی اولیه برای تولید محصولات فولادی مورد استفاده قرار می گیرد. این محصول پر اهمیت با انجام عملیات برش، خم کاری ، سوراخکاری و فرمینگ قابل استفاده در صنایع مختلف و ساخت و ساز می باشد. در این مقاله قصد داریم با روش های گوناگون برشکاری، خمکاری، فرمینگ ورق و سوراخکاری و آشنا شویم.
برشکاری ورق
برای استفاده از ورق ها در ابعاد مورد نیاز باید عملیات برشکاری صورت گیرد. به بریدن ورق‌های فولادی و تبدیل آنها به قطعات کوچک‌تر با استفاده از روشهای مکانیکی و دستی برشکاری ورق می‌گویند. برشکاری ورق توسط روش های زیر انجام می گیرد.
- قیچی
برای ورق هایی با ضخامت پایین، و ورق هایی نظیر ورق گالوانیزه، روغنی و رنگی مناسب است. قیچی ها در انواع گوناگون نظیر طویل بر، زاویه بر، سوراخ بر و لوله بر موجود می باشد. روش قیچی مرسوم ترین روش برش سنتی و سرد محسوب می شود.
-
گیوتین
یک روش برش سنتی و سرد می باشد که به سه روش مکانیکی، پدالی و هیدرولیکی انجام می گیرد. گیوتین ورق های فلزی را با استفاده از ۲ تیغه برش می دهد یکی زیر قطعه کار ثابت می شود ودیگری به سمت پایین حرکت می کند تا فلز برش داده شود.
برش به شیوه گیوتین به طور اتوماتیک انجام می گیرد که از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است.
-
هواگاز یا اکسیژنی
یکی از قدیمی ترین روشهای سنتی و گرم است که به روش شعله نیز شناخته می شود. در این روش به کمک گاز قابل اشتعال و با استفاده از مشعل پمپ برش صورت می گیرد. این روش برای ورق هایی که دارای ضخامت بالایی هستند مناسب می باشد.
-
سنگ فرز (سنگ زنی)
یک روش سنتی و گرم است که توسط دستگاه سنگ فرز انجام می شود. در این روش تیغ دستگاه سنگ فرز به صورت چرخشی عمل می کند و سطح فلز را صاف می کند. از این روش در ورق هایی که سطح روی آنها دارای کیفیت بالایی هستند استفاده می شود.
-
سمباده زنی
بسیار شبیه به روش سنگ فرز است با این تفاوت که در این روش، باید نوع سمباده را باتوجه به بخشی که برشکاری می شود انتخاب کرد.
-
تراشکاری
یک روش سنتی و گرم است که توسط دستگاه تراشکاری با دقت بسیار بالا انجام می شود. از این روش بیشتر در صنعت خودرو استفاده می شود.
-
پانچ
یک روش سنتی و سرد است که به وسیله فشار بالایی معادل با 1000 تن بر سطح فلز ، ورق برش داده می شود، این روش بیشتر برای ورق های با ضخامت و سختی بالا استفاده می شود.
-
رزوه زنی
یک روش سنتی است که به وسیله دستگاه های فرز، فرمینگ و رولینگ با استفاده از حدیده عملیات برش انجام می شود.
-
واترجت
یک روش صنعتی و سرد می باشد که توسط فشار بالای آب و سنگ ساینده انجام می گیرد. از این روش برای برشکاری ورق هایی که دارای حساسیت گرمایی هستند استفاده می شود، از مزایای استفاده از دستگاه واترجت عدم وجود محدودیت در برشکاری، کیفیت و دقت بسیار بالا در برش می باشد. دستگاه های این روش گران قیمت تر از روش های دیگر است.
-
پلاسما
یک روش صنعتی و گرم است که با استفاده از گاز اکسیژن، هوای فشرده و نوبل در دمای بالا انجام می گیرد. این روش یکی از سریع ترین روشهای برش است که برای ورق های با درصد کربن کم تر مورد استفاده قرار می گیرد.
-
لیزر
یک روش صنعتی و گرم است که با استفاده از پرتو لیزر و گاز دی اکسید کربن یا فایبر انجام می شود. لیزر کربن دی اکسید برای برش ورق های الومینویمی و مسی کاربرد دارد و لیزر فایبر برای ورق های با ضخامت های کمتر مانند ورق استیل استفاده میشود. این روش بسیار کند تر از روشهای دیگر است اما از دقت بسیار بالایی برخورد دار است.
- الکترود
یک روش صنعتی و گرم است که با استفاده از دستگاه های الکترود، برش انجام می شود. هر الکترود دارای کاربرد خاص خود است که بنا بر نوع نیاز مورد استفاده قرار می گیرد.
-
CNC
یک روش صنعتی و گرم است در آن یک مینی کامپیوتر یا میکرو رایانه به عنوان یک واحد دستگاه عمل می کند و مسئول ارسال برنامه های برش است.
چه روشی مناسب تر است؟
مشتری با در نظر گرفتن نیاز خود و عواملی هم چون هزینه، کیفیت، ضخامت ورق مورد نظر، میزان ضایعات ورق،میزان دقت و ... نوع برشکاری را انتخاب می کند. به طور مثال برای برش ورق هایی با ضخامت کم تر از 2 میلی متر بهتر است که از لیزر استفاده کنیم در صورتی که برای برش ورق با ضخامت بیشتر از 200 میلی متر بهترین روش، روش هواگاز برای برش است.
خمکاری ورق
به فرایند تبدیل ورق به شکل مورد نظر توسط خم شدن، خمکاری ورق می گویند. خمکاری ورق توسط دستگاه های مکانیکی، پنوماتیک، هیدرولیک و CNC انجام می شود.
-
مکانیکی
در این روش به وسیله فشار دادن یا ضربه زدن به سمت پایین از طریق دستگاه خمش، خم کار انجام می شود. با اینگونه خم‌کن‌ها ورق‌های فولادی کم کربن را تا ضخامت ۳ میلی متر، ورق‌های آلومینیومی را تا ضخامت ۶ میلی متر و ورق‌های برنجی و مسی را تا ضخامت ۵ میلی متر می‌توان خمکاری نمود. متداول ترین نوع خم کاری در این روش بر روی قالب V می باشد. هنگام خم کاری قسمت بیرونی ورق کاملا کشیده و قسمت داخلی ورق فشرده می شود.
-
پنوماتیک
از یک کمپرسور که در آن هوا ذخیره شده است برای خم کردن ورق استفاده می شود. این روش مناسب برای ورق های کوچیک و ارزان قیمت است.
-
هیدرولیک
پرس هیدرولیک آخرین فناوری در زمینه خم کاری است که بیشتر از آن برای خم کاری ظریف استفاده می شود. این روش یکی از محبوبترین روش در خم کاری می باشد.
فرم دهی ورق
فرمینگ ورق یا رول فرمینگ، شکل‌دادن ورق و تبدیل‌کردن آن به مقاطعی مانند قوطی پروفیل، لوله و … است. فرم دهی ورق به دو روش گرم و سرد انجام می شود. از فرم دهی گرم برای ورق ها با ضخامت بالا و از فرم دهی سرد برای ورق ها با ضخامت پایین مورد استفاده قرار می گیرد. فرم دهی توسط دستگاه فرمینگ سنگین، دستگاه فرمینگ سبک و دستگاه رول فرمینگ انجام می گیرد. دستگاه فرمینگ دارای ایستگاه‌هایی است که در آن غلتک‌های فولادی قرار گرفته و ورق با گذر از این ایستگاه‌ها، شکل داده میشود. فرمینگ ورق برای کاربردهای مختلفی استفاده میشود؛ در نتیجه قالب‌های متنوعی نیز دارد. به عنوان مثال قالب شیروانی برای تولید ورق شیروانی مورد استفاده قرار می گیرد.
سوراخکاری ورق
به ایجاد سوراخ به شکل دایره روی سطح ورق گفته می شود. سوراخ کاری توسط مته و پانچ انجام می شود.
از انواع مته فولادی و دستگاه پانچ می توان به موارد زیر اشاره کرد
- مته ستونی
- مته رادیال
- مته چند تایی
- مته چند محوره
- مته چرخشی
- مته استوانه‌ای
- مته مرغک
- مته سرپهن
- مته سرتخت
- دستگاه پانچ ورق فلزی دستی
- دستگاه پانچ ورق هیدرولیکی
- دستگاه پانچ ورق با گیوتین ضربه ای
- دستگاه پانچ ورق با استفاده از دستگاهCNC