ارز نیمایی و توقف صادرات

مهرداد اکبریان، رئیس انجمن سنگ آهن درباره کاهش یا توقف صادرات فولاد به دلیل عرضه ارز صادرات فولاد در سامانه نیما گفت: امسال قانونی وضع شده است که صادرکنندگان مختلف، به‌ویژه صادرکنندگان مواد معدنی و فولاد، مجبورند صد درصد ارز حاصل از صادرات خود را به نیما تحویل دهند. این تدابیر موجب مشکلاتی در صادرات شده است، زیرا فاصله قیمت ارز آزاد با ارز نیمایی بسیار زیاد است.

وی با اشاره به نرخ ارز نیمایی که در بازه‌ 38 هزار و 500 تومان تا 39 هزار و 800 تومان قرار دارد ادامه داد: ارز نیمایی در حالی در این محدوده قرار دارد که قیمت ارز آزاد به بیش از 60 هزار تومان رسیده است. این تفاوت قیمت باعث می‌شود هیچ سود تجاری برای صادرکننده وجود نداشته باشد. این موضوع نه‌تنها برای صادرات فولاد بلکه برای هر حوزه‌ای که دولت اصرار به تحویل صد درصدی ارز در نیما دارد، مشکلاتی ایجاد می‌کند. اکبریان افزود: در بحث صادرات محصولات فولادی این مشکل شدیدتر است؛ چراکه هم سال گذشته هم امسال، بحث عرضه صد درصدی ارز در نیما مطرح بود و قیمت‌گذاری برای ارز در سامانه نیما به هیچ وجه پاسخگوی هزینه‌های تولید نیست.

اکبریان درباره اصرار دولت به تحویل صد درصدی ارز در سامانه نیما اظهار کرد: تمام هزینه‌هایی که در کشور انجام می‌گیرد، حتی هزینه‌هایی که بخشی از آن مریوط یه دولت است ازجمله هزینه‌های مربوط به آب، برق و گاز افزایش داشتند. در حالی که دولت اصرار دارد صادر‌کننده وقتی تمام هزینه‌ها همچون حقوق دولتی، مالیات بر ارزش افزوده، مالیات عملکرد و عوارض صادراتی را پرداخت‌ کرد، ارزی که دریافت می‌کند، دوسوم قیمت ارز در بازار آزاد باشد.

او درباره رویکرد دولت نسبت به این موضوع توضیح داد: در خصوص این موضوع، دولت به دو دسته تقسیم می‌شود بخشی از دولت، به این موضوع اصرار دارند، ولی بخشی دیگر، به این موضوغ واقف هستند که اگر چنین اتفاقی رخ دهد، صادرات کشور در شرایط بدی قرار می‌گیرد. این فعال بخش خصوصی درباره تراز تجاری کشور یاد‌آور شد: تراز تجاری کشور، منفی 17 میلیارد دلار است. اگر این رویه ادامه پیدا کند شرایط بدتر خواهد شد. بانک مرکزی هم در این موضوع نقش دارد؛ چراکه بیشتر به مناسبات پولی و مالی با دولت و وزارتخانه‌ها توجه دارد.

او درباره سایر چالش‌های بخش صادرات عنوان کرد: مهم‌ترین عاملی که صادرات کشور را دچار مشکل کرده موضوع کاهش یا توقف صادرات فولاد به دلیل عرضه ارز صادرات فولاد در سامانه نیماست. اما یکی دیگر از چالش‌های مهم در این بخش، عوارض صادراتی غیرکارشناسی است. اگر عوارض صادراتی با یک دید کارشناسی انجام شود، می‌تواند در مدت‌زمان موقت برای بازار توجیه داشته ‌باشد.

رئیس انجمن سنگ آهن درباره محدودیت‌های انرژی در صنعت فولاد در فصل تابستان ادامه داد: دولت می‌تواند در مدت زمان کوتاهی برای حل این مشکلات اقدام کند. اما یکسری مشکلات در سطح کلان هستند و دولت نمی‌تواند در مدت‌زمان کوتاه برای حل آن اقدام کند. به عنوان مثال حل مشکل زیرساخت‌های انرژی جزو این دسته از مشکلات است. وی بیان کرد: باید در گذشته برای این مشکل سرمایه‌گذاری می‌شد. در صنعت فولاد در زمستان مشکل تامین گاز و در تابستان مشکل تامین برق وجود دارد. بنابراین، صنایع در تمام فصول مشکل تامین انرژی دارند و باید زیرساخت‌هایی برای حل این مشکلات ایجاد شود و تولید انرژی هم افزایش پیدا کند. لازم است توسعه‌های کمی که در طی سالیان در کشور انجام‌ شده بازنگری شود.

اکبریان درباره اقدامات دولت برای حل این مشکل پیشنهاد داد: دولت می‌تواند در راستای حل این مشکل اقداماتی نظیر تک‌ نرخی کردن ارز، نزدیک کردن قیمت ارز نیمایی به ارز آزاد یا برگرداندن قیمت ارز آزاد به قیمت 45 هزار تا 50 هزار تومان، واردات در مقابل صادرات را انجام دهد. به اعتقاد وی، بهترین راه برای حل این مشکل تک‌ نرخی کردن ارز است. در صورتی که شرایط انجام هیچ یک از موارد ذکرشده مهیا نبود؛ دولت می‌تواند برای بعضی صنایع که در بازار‌های داخلی و خارجی اهمیت دارند و سرمایه‌گذاری‌های کلان برای آنها انجام شده، یکسری معافیت‌ها برای صادرات چنین کالا‌هایی در نظر بگیرد و همین‌طور با وجود پایین بودن ارزش پول کشور، می‌توان با تقویت کردن صادرات و افزایش تولید داخلی شرایط را بهتر کرد. بر اساس این گزارش، دولت می‌تواند با تغییراتی در سیاست‌های پولی و مالی خود، افزایش صادرات و افزایش تولید داخلی، رفع مشکلات زیرساختی برای تامین انرژی، مشکلات صنایع را تا حد زیادی برطرف کند و در پیشرفت کشور و افرایش صادرات صنایع، تاثیر مثبت بگذارد.