لوله بدون درز چیست و چه کاربردی دارد؟

فهرست مطالب

لوله بدون درز چیست؟

تاریخچه لوله فولادی بدون درز

تفاوت لوله مانیسمان با لوله درزدار چیست؟

روش های تولید لوله مانیسمان

بررسی کاربرد لوله بدون درز

انواع لوله مانیسمان بر اساس قطر به ضخامت

مشخصات لوله مانیسمان رده 20

مشخصات لوله مانیسمان رده 40

مشخصات لوله مانیسمان رده 80

ساخت لوله مانیسمان در ایران

تست سختی لوله مانیسمان

تست فشار لوله مانیسمان

تست خوردگی لوله مانیسمان

مهم ترین شرکت های تولید لوله مانیسمان 

سوالات کاربردی

لوله بدون درز چیست؟

لوله فولادی بدون درز یا Seamless Steel Pipe، یک نوع لوله فولادی است که بدون هیچ گونه درز و یا جوشی ساخته شده است. این لوله ها از طریق فرآیندی به نام تراکم دهی سرد ساخته می شوند که در آن، قطعه فولادی به صورت یک تیوب به مراتب باریک تر و باریک تر شده و سپس به طول مورد نظر برش داده می شود. 

این فرآیند به دلیل عدم وجود درز، قابلیت انعطاف و مقاومت بالایی در برابر فشار، حرارت و خوردگی را به لوله فولادی بدون درز می دهد. این لوله ها برای انتقال موادی مانند نفت، گاز، آب و بخار و همچنین در صنایع خودرو سازی و ساختمان سازی استفاده می شود. این لوله‌ها اولین بار توسط دو برادر آلمانی در شرکتی به اسم مانیسمان تولید شد و به همین دلیل امروزه به لوله های فولادی بدون درز به اصطلاح لوله مانیسمان هم گفته می شود.

تاریخچه لوله فولادی بدون درز

این لوله اولین بار توسط برادر های مکس مانزمان و راینهارد تولید شد. آن‌ها اولین بار در کارخانه ی پدرشان توانستند فرایند نورد لوله بدون درز را اختراع کنند. در نهایت آن‌ها در سال 1886 این اختراع را ثبت کردند و تولید اولین لوله بدون درز شروع شد. در سال 1890 انقلابی در صنعت لوله کشی، مهندسی و ساخت وسایل نقلیه با اختراع فرایند نورد پیلگر توسط آقای ماکس شد.

تفاوت لوله مانیسمان با لوله درزدار چیست؟

تفاوت اصلی لوله درزدار و بدون درز در روش تولید آنها می باشد. همانطور که گفته شد لوله بدون درز فاقد درز و جوش می باشد و به همین دلیل علاوه بر طول عمر بالاتر از کیفیت مطلوب تری برخوردار است.

 البته باید بگوییم درز و جوش موجود در لوله به معنای نقطه ضعف آن محسوب نمی شود بلکه برای هنگامی که فشار و دما زیاد باشد وجود درز بسیار خطرناک است. پس برای مواردی که فشار و دما زیاد نیست بهتر است از لوله های درزدار استفاده شود. در پروزه‌ها نیز این فاکتور در نظر گرفته می‌شود؛ اما در مواردی که فشار و دما بالا می باشد و حساسیت کار زیاد است بهتر است از لوله های بدون درز استفاده شود.

روش های تولید لوله مانیسمان

دانستن فرآیند تولید لوله از اهمیت زیادی برخوردار است؛ همانطور که گفتیم این لوله به صورت بدون درز و جوش ساخته می‌شود. به طور کلی لوله های مانیسمان به روش های زیر تولید می شود:

ریخته گری پاششی

روش ریخته گری پاششی، یکی از روش های تولید لوله های فلزی است. در این روش، فلز یا آلیاژ به صورت مذاب درون یک مجموعه ای از پره های پراکنده شده در داخل یک قالب قرار می گیرد. سپس با اعمال فشار بر روی فلز مذاب، به صورت پاششی و از طریق پره ها، به شکل لوله ساخته می شود. 

در این روش، لوله‌هایی با قطرهای مختلف و ضخامت های مختلف تولید می شود. این روش به دلیل سرعت تولید بالا و کمتر بودن هزینه ها نسبت به روش های دیگر، در صنایع مختلف مانند صنایع نفت و گاز، خودروسازی و ساختمان سازی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.

ریخته گری گریز از مرکز

در این روش، فلز مذاب بر روی دیواره یک قالب چرخانده شده قرار می‌گیرد. با چرخاندن قالب، فلز مذاب به شکل دایره‌ای روی دیواره قالب پخش می‌شود و به شکل لوله‌ای سفت و محکم سرد می‌شود. این روش به دلیل کنترل بهتر ضخامت دیواره و عدم وجود خطوط جوش در لوله، برای تولید لوله‌های بزرگ و با قطر بزرگ بسیار مناسب است. همچنین، این روش برای تولید لوله‌هایی با ویژگی‌های خاص مانند مقاومت بالا در برابر خوردگی یا حرارت و فشار بالا مناسب است.

سنبه کاری چرخشی

در این روش برای تولید لوله از یک تیغه فلزی استفاده می‌شود. تیغه فلزی به صورت چرخشی در مقابل یک قالب قرار می‌گیرد و با استفاده از ابزار سنبه کاری، به شکل لوله‌ای تبدیل می‌شود. این روش به دلیل سادگی و کارایی بالا، در تولید لوله‌هایی با قطر و ضخامت مختلف استفاده می‌شود.

بررسی کاربرد لوله بدون درز

از این نوع لوله برای خدمات پرفشار، کم فشار و متوسط مناسب استفاده می‌شود به همین خاطر برای فعالیت‌ برای استفاده در دماهای بالا با فشار بالا مناسب می باشد. برای لوله هایی که در دیگ بخار  باشند از لوله مانیسمان استفاده می‌شود. از کاربرد دیگر این نوع لوله می‌توان گفت که برای مبدل حرارتی و کندانسور مناسب می باشد.

برای ساختمان سازی کشتی، مکانیکی و خودروسازی، خدمات حمل و نقل سیال و سرویس های با درجه حرارت پایین استفاده می شود. استفاده از لوله های بدون درز برای لوله های دیگ بخار نیز کاربرد دیگر لوله مانیسمان است. لوله ای برای دیگ بخار باید استفاده شود که در برابر فشار و درجه حرارت بالا مقاومت بسیار بالایی داشته باشد.

انواع لوله مانیسمان بر اساس قطر به ضخامت

مشخصات لوله مانیسمان رده 20

مشخصات لوله مانیسمان رده 40

مشخصات لوله مانیسمان رده 80

ساخت لوله مانیسمان در ایران

در ایران لوله مانیسمان در دو مرحله ظریف کاری و خشن کاری تولید شد. قطر این لوله ها حداکثر 24 اینچ می باشدو لوله های درزدار دارای قطر 24 اینچ می باشد. البته در مواردی لوله ها بدون درز 42 اینچی هم گزارش شده اند که این مورد به ندرت است. در ایران انواع لوله مانیسمان سبک در رده 40 توسط لوله دقیق کاوه، کارخانه گروه ملی صنعتی فولاد ایران، شرکت پروفیل فولادی اصفهان و شرکت لوله گستر اسفراین تولید می شود. بعد از تولید تست هایی روی لوله مانیسمان انجام می شود که نتیجه آنها بسیار مهم است در ادامه با این تست ها آشنا خواهیم شد:

تست سختی لوله مانیسمان

برای تست سختی لوله مانیسمان، دستگاه تست سختی روی سطح لوله قرار می گیرد. این تست در سه نوع lue، cluth، victoria، با یکی از دستگاه های راکول، برنیل و یا ویکرز انجام می شود. انجام یکی ار تست ها کافی است.

تست کشش لوله مانیسمان

برای انجام این تست با استفاده از دستگاه تست لوله تا سر حد شکستن سنجیده می شود. و به این ترتیب استحکام کششی، میزان کشیدگی و استحکام عملکرد سنجیده می شود.

تست فشار لوله مانیسمان

در داخل لوله مانیسمان یک دستگاه مخروطی شکل قرار می گیرد و طی 5 ثانیه دستگاه منبسط می شود در نهایت در صورتی که لوله فاقد هرگونه ترک بر سطح آن بود، دارای کیفیت مطلوب است.

تست خوردگی لوله مانیسمان

مقاومت لوله در برابر خوردگی بسیار مهم است به همین دلیل با آزمایش اسید نیتریک میزان مقاومت آن سنجیده می شود.

مهم ترین شرکت های تولید لوله مانیسمان 

• Jindal Group
• ArcelorMittal SA
• TMK IPSCO
• Pearlitesteel
• APITCO Limited
• Tenaris
• VALLOUREC
• TPCO Enterprise
• ISMT Ltd
• Prosaic Steel & Alloys
• Evergreen Seamless Pipes $ Tubes Pvt. Ltd

سوالات کاربردی

لوله بدون درز چیست؟

لوله فولادی بدون درز یا Seamless Steel Pipe، یک نوع لوله فولادی است که بدون هیچ گونه درز و یا جوشی ساخته شده است. این لوله ها از طریق فرآیندی به نام تراکم دهی سرد ساخته می شوند که در آن، قطعه فولادی به صورت یک تیوب باریک تر و باریک تر شده و سپس به طول مورد نظر برش داده می شود.

 روشهای تولید لوله بدون درز چیست؟

• ریخته گری پاششی
• ریخته گری گریز از مرکز
• سنبه کاری چرخشی
• کارخانه های تولید لوله مانیسمان در ایران کدام است؟
• لوله دقیق کاوه
• کارخانه گروه ملی صنعتی فولاد ایران
• شرکت پروفیل فولادی اصفهان
• شرکت لوله گستر اسفراین