معرفی سه نوع آرماتور بندی فونداسیون
آرماتوربندی فونداسیون چیست؟
آرماتوربندی فونداسیون یکی از مراحل مهم ساخت و ساز در پروژه‌های ساختمانی است که شامل چیدن و نصب میلگردها به‌گونه‌ای خاص در بخش فونداسیون (پایه ساختمان) می‌باشد. هدف از آرماتوربندی، افزایش استحکام بتن در مقابل نیروهای کششی است؛ چراکه بتن به‌تنهایی مقاومت کافی در برابر کشش ندارد و برای جلوگیری از ترک‌خوردگی و شکستگی نیاز به تقویت دارد.
مراحل آرماتوربندی فونداسیون به طور کلی شامل موارد زیر است:
- **محاسبات و طراحی نقشه‌های آرماتور**: در این مرحله بر اساس بارهای وارده، موقعیت ساختمان، و ویژگی‌های خاک، تعداد، ضخامت، و نوع میلگردها توسط مهندس سازه طراحی می‌شود.
- **برش و خم‌کاری میلگردها**: میلگردها باید به اندازه و شکلی که در نقشه‌ها آمده، برش داده و خم شوند.
- **بستن میلگردها**: میلگردها بر اساس نقشه و با فاصله‌های مشخص چیده و با سیم آرماتوربندی به هم متصل می‌شوند.
- **بستن شبکه‌های اصلی و فرعی**: این شبکه‌ها با ترکیبی از میلگردهای طولی و عرضی ساخته می‌شوند تا به صورت یک شبکه سه‌بعدی، پایداری بالاتری را برای فونداسیون ایجاد کنند.
- **کنترل کیفیت و استحکام**: پس از نصب کامل، آرماتورها باید از نظر استحکام و صحیح بودن اجرا، بررسی و کنترل شوند.
آرماتوربندی صحیح و اصولی از اهمیت زیادی برخوردار است و باید طبق استانداردها و نقشه‌های طراحی‌شده انجام شود تا استحکام و پایداری ساختمان تضمین گردد.
چک لیست آرماتوربندی فونداسیون
چک‌لیست آرماتوربندی فونداسیون به منظور اطمینان از اجرای دقیق و اصولی مراحل آرماتوربندی و رعایت تمامی نکات فنی و ایمنی تهیه می‌شود. این چک‌لیست شامل مواردی است که باید پیش از بتن‌ریزی فونداسیون مورد بررسی قرار گیرند. برخی از نکات مهم در چک‌لیست آرماتوربندی فونداسیون به شرح زیر هستند:
### 1. **بررسی نقشه‌ها و مطابقت اجرا با نقشه‌ها**
- مطابقت دقیق چیدمان آرماتور و میلگردها با نقشه‌های اجرایی.
- تطابق نوع و قطر میلگردها با موارد تعیین‌شده در نقشه‌ها.
### 2. **بررسی فاصله‌ها و فاصله‌گذاری میلگردها**
- رعایت فاصله‌های طولی و عرضی میلگردها در شبکه‌های آرماتوربندی.
- اطمینان از همپوشانی (اورلپ) کافی بین میلگردها در محل‌های اتصال و خم.
- بررسی فاصله بین میلگردها و قالب برای حفظ پوشش بتنی مناسب.
### 3. **بررسی کیفیت میلگردها**
- اطمینان از عدم زنگ‌زدگی، خوردگی، یا آسیب‌دیدگی میلگردها.
- اطمینان از تمیز بودن میلگردها از روغن، خاک، و سایر آلودگی‌ها که می‌توانند چسبندگی بتن به میلگرد را کاهش دهند.
### 4. **کنترل اتصالات میلگردها**
- استفاده از سیم آرماتوربندی برای بستن و اتصال صحیح میلگردها در نقاط اتصال.
- اطمینان از استحکام و پایداری اتصالات برای جلوگیری از جابجایی میلگردها در هنگام بتن‌ریزی.
### 5. **بررسی کاور بتنی**
- اطمینان از ضخامت کاور (پوشش) بتنی اطراف میلگردها مطابق با استاندارد (معمولاً 5 سانتی‌متر برای فونداسیون).
- استفاده از لقمه‌ها یا فضاهای مناسب برای ایجاد فاصله‌ی مناسب بین میلگردها و قالب بتن.
### 6. **کنترل همترازی و پایداری شبکه‌های میلگرد**
- بررسی همترازی و صاف بودن شبکه‌های میلگرد.
- اطمینان از عدم جابجایی یا تغییر شکل شبکه‌ها در طول مراحل اجرا.
### 7. **بررسی خم و طول همپوشانی میلگردها**
- کنترل دقیق خم‌های میلگرد و اطمینان از انجام خم‌ها مطابق با نقشه‌ها و استانداردها.
- بررسی طول همپوشانی (اورلپ) میلگردها در نقاط اتصال.
### 8. **کنترل تعداد و نوع میلگردهای تقویتی (خاموت و ادوات تقویتی)**
- بررسی نصب دقیق و محکم میلگردهای تقویتی نظیر خاموت‌ها در اطراف میلگردهای طولی برای جلوگیری از لغزش میلگردها.
### 9. **تأیید نهایی توسط ناظر فنی**
- بررسی و تایید نهایی توسط ناظر فنی و مهندس ناظر پیش از شروع بتن‌ریزی.
- ثبت تمامی موارد در گزارش‌های کنترل کیفیت و نگهداری سوابق.
### 10. **بررسی ایمنی و ابزارهای لازم**
- بررسی ایمنی کارگران و استفاده از ابزارهای مناسب.
- رعایت مقررات ایمنی در حین اجرای آرماتوربندی و بتن‌ریزی.
این چک‌لیست به تیم اجرایی و ناظران کمک می‌کند تا مطمئن شوند که آرماتوربندی فونداسیون به‌صورت کامل و دقیق اجرا شده و آماده بتن‌ریزی است.
نقشه آرماتور بندی فونداسیون توسط چه کسی تهیه می‌شود و چه جزئیاتی دارد؟
نقشه آرماتوربندی فونداسیون معمولاً توسط **مهندس سازه** (Structural Engineer) تهیه می‌شود. این نقشه‌ها بر اساس محاسبات فنی و اصول طراحی سازه‌ای و با توجه به شرایط زمین، بارهای وارده بر سازه، و مقررات ملی ساختمان طراحی می‌شوند. هدف از این نقشه‌ها تعیین جزئیات چیدمان و نحوه نصب میلگردها برای تضمین استحکام و پایداری فونداسیون در برابر نیروهای مختلف است.
### جزئیات موجود در نقشه آرماتوربندی فونداسیون
نقشه آرماتوربندی فونداسیون معمولاً شامل اطلاعات زیر است:
- **نقشه کلی فونداسیون**:
- نمایش کلی شکل و اندازه فونداسیون.
- موقعیت دقیق فونداسیون نسبت به سایر بخش‌های سازه و نقاط تراز (Elevation Points).
- **نوع و قطر میلگردها**:
- مشخصات میلگردها از نظر نوع (A2، A3، و غیره) و قطر آن‌ها (مثلاً 12، 16، یا 20 میلی‌متر) بسته به محل استفاده و میزان بار.
- **فواصل میلگردها**:
- فاصله بین میلگردها در هر جهت (طولی و عرضی) بر اساس استانداردهای طراحی.
- فاصله‌های مشخص‌شده برای میلگردهای شبکه‌ای و میلگردهای تقویتی.
- **طول و محل اورلپ (همپوشانی) میلگردها**:
- طول اورلپ لازم در نقاط اتصال و خم میلگردها، که باید به اندازه مشخصی باشد تا اتصالات میلگردها استحکام کافی را داشته باشند.
- **خم میلگردها**:
- جزئیات مربوط به خم میلگردها و نحوه خم‌کاری مطابق با ضوابط استاندارد.
- مشخصات مربوط به زوایا و محل خم‌ها، مخصوصاً در بخش‌های گوشه‌ها و لبه‌های فونداسیون.
- **پوشش بتنی (Cover)**:
- ضخامت کاور بتنی (پوشش) که باید میلگردها را از تماس مستقیم با خاک و رطوبت محافظت کند.
- این پوشش معمولاً 5 سانتی‌متر یا بیشتر است و در نقشه‌ها به‌صورت واضح مشخص می‌شود.
- **میلگردهای تقویتی (خاموت و رکابی)**:
- موقعیت، نوع، و تعداد میلگردهای تقویتی مثل خاموت‌ها که برای مهار میلگردهای اصلی و جلوگیری از لغزش به کار می‌روند.
- فاصله‌های بین خاموت‌ها و نحوه بستن آن‌ها به میلگردهای اصلی.
- **موقعیت ستون‌ها و دیوارهای برشی**:
- محل و اندازه فونداسیون ستون‌ها و دیوارهای برشی که بارهای عمودی و جانبی سازه را به فونداسیون منتقل می‌کنند.
- **علائم و نشانه‌ها**:
- علائم و نمادهای مختلف برای نشان دادن نوع میلگرد، نوع اتصال، محل اورلپ و غیره.
- توضیحات و علائم جهت اجرای صحیح که می‌تواند به صورت کد یا شماره باشد.
- **نکات اجرایی و دستورالعمل‌ها**:
- دستورالعمل‌های خاص مربوط به آرماتوربندی و نصب صحیح میلگردها.
- ملاحظات مربوط به ترتیب اجرای مراحل و نکات ایمنی.
### اهمیت نقشه آرماتوربندی فونداسیون
نقشه آرماتوربندی فونداسیون بسیار حیاتی است، زیرا به پیمانکار و تیم اجرایی کمک می‌کند تا تمامی جزئیات موردنیاز را رعایت کرده و مطمئن شوند که ساخت فونداسیون با استانداردهای لازم و مطابق با طراحی‌های مهندسی انجام می‌شود.
انواع میلگرد فونداسیون
میلگردهای مورد استفاده در فونداسیون انواع مختلفی دارند که هرکدام به منظور خاصی به کار می‌روند و ویژگی‌های مکانیکی متفاوتی دارند. برخی از رایج‌ترین انواع میلگردهای فونداسیون عبارتند از:
### 1. **میلگردهای طولی (میلگردهای اصلی)**
- این میلگردها نقش اصلی را در تحمل بارهای وارده دارند و به‌صورت طولی در شبکه‌ی آرماتوربندی فونداسیون چیده می‌شوند.
- معمولاً از میلگردهای با قطر بیشتر استفاده می‌شود تا مقاومت بالاتری در برابر نیروهای کششی و خمشی داشته باشند.
### 2. **میلگردهای عرضی (خاموت‌ها)**
- خاموت‌ها میلگردهای عرضی هستند که به دور میلگردهای طولی پیچیده می‌شوند و برای کنترل تنش‌های برشی و جلوگیری از لغزش میلگردهای طولی به کار می‌روند.
- این میلگردها کمک می‌کنند تا سازه در برابر زلزله و لرزش‌ها مقاوم‌تر شود و از گسیختگی میلگردهای طولی جلوگیری کنند.
### 3. **میلگردهای رکابی**
- میلگردهای رکابی به شکل U یا L خم شده و در نقاطی که نیاز به تقویت است، قرار می‌گیرند.
- این میلگردها به منظور تقویت محل اتصال ستون‌ها به فونداسیون و افزایش استحکام سازه در برابر نیروهای جانبی به کار می‌روند.
### 4. **میلگردهای تقویتی (حرارتی)**
- میلگردهای تقویتی یا حرارتی در سطح بالای شبکه میلگردها قرار می‌گیرند و به توزیع یکنواخت تنش‌ها و کنترل ترک‌های ناشی از انقباض و انبساط حرارتی بتن کمک می‌کنند.
- این میلگردها معمولاً با قطر کمتر انتخاب می‌شوند و به طور کامل در کل سطح فونداسیون پخش می‌شوند.
### 5. **میلگردهای سنجاقی**
- میلگردهای سنجاقی به منظور نگهداری میلگردهای طولی و عرضی و جلوگیری از جابجایی آن‌ها در زمان بتن‌ریزی استفاده می‌شوند.
- این میلگردها با زاویه‌ای خاص نسبت به میلگردهای اصلی قرار می‌گیرند و به پایداری شبکه آرماتوربندی کمک می‌کنند.
### 6. **میلگردهای اوتکا (اتکایی)**
- میلگردهای اوتکا در نواحی با تمرکز بار بیشتر، مثل محل‌های قرارگیری ستون‌ها و دیوارهای برشی، برای تقویت بیشتر قرار می‌گیرند.
- این میلگردها به‌ویژه در فونداسیون‌های دارای بار سنگین و سازه‌های مرتفع اهمیت دارند و بارهای نقطه‌ای را به‌طور مستقیم به فونداسیون منتقل می‌کنند.
### 7. **میلگردهای کلاف یا شناژ**
- میلگردهای کلاف یا شناژ در اطراف فونداسیون به صورت افقی قرار می‌گیرند و به تقویت بخش‌های کناری فونداسیون کمک می‌کنند.
- این میلگردها معمولاً به فونداسیون و ستون‌ها متصل می‌شوند و نقش انتقال و توزیع یکنواخت نیروها به فونداسیون را دارند.
### 8. **شبکه‌های مش یا شبکه‌های توری فولادی**
- شبکه‌های مش که به صورت میلگردهای پیش‌ساخته و شبکه‌ای هستند، برای تسریع در آرماتوربندی و ایجاد مقاومت یکنواخت در سطح فونداسیون استفاده می‌شوند.
- این شبکه‌ها با فاصله‌های استاندارد و منظم جوش داده می‌شوند و به صورت آماده در محل نصب می‌گردند.
### انتخاب نوع میلگرد
نوع، قطر، و تعداد میلگردهای فونداسیون با توجه به بارهای وارده، نوع سازه، و شرایط خاک توسط مهندس سازه تعیین می‌شود. استفاده از میلگرد مناسب و مطابق با استانداردهای طراحی، اهمیت بسیاری در استحکام و پایداری ساختمان دارد.
نحوه آرماتوربندی فونداسیون منفرد
آرماتوربندی فونداسیون منفرد (فونداسیون تک‌ستونی) برای انتقال بارهای وارد بر ستون به خاک زیرین انجام می‌شود و برای سازه‌هایی با تعداد محدودی ستون یا ستون‌های جدا از هم استفاده می‌گردد. در این نوع فونداسیون، یک ستون به یک فونداسیون کوچک متصل می‌شود و طراحی و اجرای آرماتوربندی باید با دقت بالایی انجام شود تا بار به‌صورت یکنواخت به زمین منتقل شود. مراحل آرماتوربندی فونداسیون منفرد به شرح زیر است:
### 1. **بررسی نقشه‌های اجرایی و محاسباتی**
- ابتدا باید نقشه‌های اجرایی و طراحی فونداسیون توسط مهندس سازه تهیه شده و مورد بررسی قرار گیرد.
- نقشه‌ها شامل اطلاعاتی از قبیل نوع و قطر میلگردها، فاصله میلگردها، تعداد و محل آن‌ها، و ضخامت بتن هستند.
### 2 **آماده‌سازی بستر فونداسیون**
- ابتدا بستر فونداسیون را حفر و آماده می‌کنند و در صورت نیاز، خاک را تا سطح مشخص‌شده در نقشه برمی‌دارند.
- در صورت نیاز، یک لایه بتن مگر (بتن با ضخامت کم) به عنوان بستر زیرین برای جلوگیری از نفوذ رطوبت و ایجاد سطحی یکنواخت برای آرماتوربندی اجرا می‌شود.
### 3. **برش و خم‌کاری میلگردها**
- میلگردهای موردنیاز طبق نقشه برش داده شده و در صورت نیاز به شکل مناسب خم می‌شوند.
- خم‌کاری میلگردها طبق نقشه و استاندارد باید انجام شود تا مقاومت لازم برای تحمل بارهای وارده به فونداسیون فراهم شود.
### 4. **چیدمان میلگردهای طولی و عرضی (شبکه آرماتوربندی)**
- میلگردهای طولی و عرضی طبق نقشه در کف فونداسیون چیده می‌شوند تا شبکه اصلی آرماتوربندی را تشکیل دهند.
- این میلگردها باید به دقت و با رعایت فاصله‌های مشخص در محل خود قرار گیرند و با سیم آرماتوربندی به هم متصل شوند.
### 5. **نصب میلگردهای تقویتی (خاموت‌ها و سنجاقی)**
- میلگردهای خاموت به‌عنوان تقویت‌کننده‌های عرضی دور میلگردهای اصلی قرار می‌گیرند تا از جابجایی و لغزش آن‌ها جلوگیری شود.
- میلگردهای سنجاقی نیز در محل‌هایی که نیاز به مهار بیشتر است، به‌صورت مورب در شبکه قرار می‌گیرند.
### 6. **استفاده از لقمه‌های پلاستیکی یا بتنی برای کاور**
- برای ایجاد پوشش بتنی (کاور) مناسب و جلوگیری از تماس میلگردها با خاک یا سطح قالب، از لقمه‌های پلاستیکی یا بتنی استفاده می‌شود.
- این لقمه‌ها در زیر و اطراف شبکه میلگرد قرار می‌گیرند تا فاصله مشخصی بین میلگرد و قالب فراهم شود.
### 7. **نصب میلگردهای انتظار ستون**
- در مرکز فونداسیون، میلگردهای انتظار (میلگردهای عمودی) که در نهایت ستون به آن‌ها متصل خواهد شد، نصب می‌شوند.
- میلگردهای انتظار باید با توجه به ارتفاع و فاصله مشخص‌شده در نقشه به‌درستی در محل خود قرار گیرند.
### 8. **کنترل نهایی توسط ناظر**
- پیش از بتن‌ریزی، تمامی جزئیات آرماتوربندی توسط ناظر فنی و مهندس ناظر کنترل و تایید می‌شود.
- ناظر باید از استحکام و صحت چیدمان میلگردها، فاصله‌ها، و کاور اطمینان حاصل کند.
### 9. **بتن‌ریزی فونداسیون**
- پس از اتمام آرماتوربندی و تایید نهایی، بتن‌ریزی فونداسیون انجام می‌شود.
- در هنگام بتن‌ریزی باید از جابجایی میلگردها جلوگیری شده و بتن به‌صورت یکنواخت در سطح فونداسیون پخش شود.
### نکات مهم در آرماتوربندی فونداسیون منفرد
- **پوشش بتنی مناسب**: رعایت پوشش بتنی (معمولاً حداقل 5 سانتی‌متر) برای جلوگیری از خوردگی میلگردها و افزایش دوام سازه ضروری است.
- **ثابت‌سازی میلگردها**: بستن میلگردها با سیم آرماتوربندی به‌صورت محکم برای جلوگیری از جابجایی در زمان بتن‌ریزی ضروری است.
- **همترازی میلگردهای انتظار**: میلگردهای انتظار ستون باید با دقت هم‌تراز و در محل مناسب قرار گیرند.
اجرای صحیح آرماتوربندی فونداسیون منفرد باعث افزایش استحکام و دوام سازه و جلوگیری از مشکلات آتی مانند ترک‌خوردگی و نشست فونداسیون می‌شود.
نحوه آرماتور بندی فونداسیون نواری
آرماتوربندی فونداسیون نواری برای سازه‌هایی که بار ستون‌ها در یک راستا قرار دارند و به‌صورت خطی منتقل می‌شود، طراحی می‌شود. فونداسیون نواری معمولاً زیر دیوارهای باربر یا زیر ردیفی از ستون‌ها قرار می‌گیرد و بارها را به زمین منتقل می‌کند. این نوع فونداسیون در مقایسه با فونداسیون منفرد دارای طول بیشتری است و آرماتوربندی آن باید به گونه‌ای باشد که مقاومت لازم برای بارهای طولی و عرضی را فراهم کند.
### مراحل آرماتوربندی فونداسیون نواری
- **بررسی نقشه‌ها و آماده‌سازی بستر فونداسیون**
- نقشه‌های آرماتوربندی و جزئیات فنی توسط مهندس سازه تهیه و به تیم اجرایی ارائه می‌شود.
- خاک‌برداری به‌صورت نواری و مطابق با عمق و عرض مشخص‌شده در نقشه انجام می‌شود.
- در صورت نیاز، بتن مگر (یک لایه بتن با ضخامت کم) برای آماده‌سازی بستر زیرین ریخته می‌شود تا سطح یکنواخت و مناسبی برای آرماتوربندی ایجاد شود.
- **برش و خم‌کاری میلگردها**
- میلگردهای طولی و عرضی بر اساس نقشه به طول‌های مناسب برش داده می‌شوند و خم‌کاری در صورت نیاز انجام می‌شود.
- خم‌کاری میلگردها در نقاط مشخص‌شده، به‌ویژه در گوشه‌ها و تقاطع‌ها، طبق استاندارد باید انجام شود.
- **چیدمان میلگردهای طولی**
- میلگردهای طولی که به‌عنوان میلگردهای اصلی فونداسیون نواری عمل می‌کنند، در امتداد طول فونداسیون و در دو لایه (بالا و پایین) قرار داده می‌شوند.
- این میلگردها برای تحمل بارهای کششی و خمشی که در طول فونداسیون ایجاد می‌شود، به‌کار می‌روند و باید با فاصله‌های مشخص طبق نقشه نصب شوند.
- **نصب میلگردهای عرضی (خاموت‌ها یا سنجاقی)**
- خاموت‌ها یا میلگردهای عرضی به دور میلگردهای طولی پیچیده می‌شوند و به‌صورت منظم در طول فونداسیون قرار می‌گیرند.
- این میلگردها به منظور جلوگیری از لغزش و جابجایی میلگردهای طولی و تقویت فونداسیون در برابر نیروهای برشی و جانبی به‌کار می‌روند.
- **تثبیت میلگردها و ایجاد کاور بتنی**
- برای اطمینان از ثابت ماندن میلگردها در محل خود، آن‌ها را با سیم آرماتوربندی به‌هم محکم می‌کنند.
- لقمه‌های پلاستیکی یا بتنی در زیر و اطراف میلگردها قرار می‌گیرند تا پوشش بتنی (معمولاً 5 سانتی‌متر) حفظ شود و میلگردها به بتن بچسبند و از خوردگی در امان بمانند.
- **نصب میلگردهای تقویتی در تقاطع‌ها و گوشه‌ها**
- در نواحی تقاطع دو فونداسیون نواری یا در گوشه‌های فونداسیون، از میلگردهای تقویتی اضافی استفاده می‌شود.
- این میلگردها به منظور افزایش مقاومت فونداسیون در محل‌هایی که تمرکز بار بیشتر است، به‌کار می‌روند.
- **کنترل همترازی و استحکام**
- قبل از بتن‌ریزی، تمامی قسمت‌ها توسط ناظر فنی و مهندس ناظر بررسی می‌شود تا از استحکام و همترازی میلگردها اطمینان حاصل شود.
- فاصله‌ها، قطر میلگردها، و نحوه بستن سیم‌های آرماتوربندی باید مطابق نقشه و استانداردها باشد.
- **بتن‌ریزی فونداسیون نواری**
- پس از اتمام آرماتوربندی و تایید نهایی، بتن‌ریزی به‌صورت یکنواخت و پیوسته انجام می‌شود.
- در هنگام بتن‌ریزی باید دقت شود که میلگردها جابجا نشوند و بتن به‌خوبی تمام فضاهای خالی را پر کند.
### نکات مهم در آرماتوربندی فونداسیون نواری
- **پوشش بتنی (کاور)**: پوشش بتنی میلگردها معمولاً حداقل 5 سانتی‌متر است و به‌طور کامل باید در اطراف میلگردها قرار گیرد.
- **رعایت همپوشانی (اورلپ)**: در صورتی که طول میلگردها کافی نباشد، باید طبق نقشه و با طول مشخص اورلپ شود تا استحکام لازم به‌دست آید.
- **مقاومت میلگردها در برابر خوردگی**: میلگردها باید تمیز و بدون زنگ‌زدگی باشند و از هرگونه آلودگی پاک شوند.
- **استفاده از میلگردهای تقویتی در محل‌های بحرانی**: در نقاطی که فونداسیون نواری بار بیشتری تحمل می‌کند، میلگردهای تقویتی اضافی نصب شوند.
اجرای صحیح آرماتوربندی فونداسیون نواری باعث افزایش استحکام و دوام سازه و جلوگیری از مشکلاتی مانند ترک‌خوردگی و نشست فونداسیون می‌شود.
نحوه آرماتور بندی شناژ
آرماتوربندی شناژ برای افزایش پایداری و اتصال قسمت‌های مختلف فونداسیون به یکدیگر به‌کار می‌رود و باعث توزیع یکنواخت بار در سطح فونداسیون و کاهش احتمال نشست‌های نامتوازن می‌شود. شناژ در حقیقت به نواری از بتن مسلح گفته می‌شود که فونداسیون‌ها (مانند فونداسیون‌های منفرد) را به هم متصل می‌کند. در زیر مراحل آرماتوربندی شناژ را مرور می‌کنیم:
### مراحل آرماتوربندی شناژ
- **مطالعه نقشه‌ها و بررسی محل قرارگیری شناژها**
- ابتدا نقشه‌های سازه‌ای به دقت بررسی می‌شوند تا محل دقیق شناژها و نحوه اتصال آن‌ها به سایر اجزای فونداسیون مشخص شود.
- این نقشه‌ها اطلاعاتی درباره قطر، نوع و تعداد میلگردها و همچنین نحوه چیدمان و فاصله بین آن‌ها را در اختیار تیم اجرایی قرار می‌دهند.
- **آماده‌سازی مسیر شناژ و بتن مگر**
- مسیری که قرار است شناژ در آن اجرا شود، به‌طور کامل خاک‌برداری می‌شود و به عمق و عرض مشخص‌شده در نقشه می‌رسد.
- سپس یک لایه بتن مگر (معمولاً با ضخامت 5 تا 10 سانتی‌متر) در کف مسیر ریخته می‌شود تا سطح یکنواخت و تمیزی برای آرماتوربندی فراهم شود و از نفوذ رطوبت به بتن اصلی جلوگیری کند.
- **برش و خم‌کاری میلگردها**
- میلگردهای موردنیاز بر اساس نقشه برش داده می‌شوند و خم‌کاری لازم روی آن‌ها اعمال می‌شود.
- معمولاً از میلگردهای طولی و عرضی استفاده می‌شود که قطر میلگردها و فواصل آن‌ها مطابق با نقشه تعیین می‌شود.
- **چیدمان میلگردهای طولی و عرضی**
- میلگردهای طولی که اصلی‌ترین بخش تقویتی شناژ را تشکیل می‌دهند، در طول مسیر شناژ قرار داده می‌شوند.
- این میلگردها معمولاً در دو لایه (بالا و پایین) چیده می‌شوند تا مقاومت خمشی شناژ را افزایش دهند.
- **نصب خاموت‌ها**
- خاموت‌ها یا میلگردهای عرضی به‌صورت عمودی یا مورب و با فاصله‌های مشخص دور میلگردهای طولی قرار می‌گیرند و آن‌ها را محکم می‌کنند.
- وظیفه خاموت‌ها جلوگیری از جابجایی میلگردهای طولی و تقویت شناژ در برابر نیروهای برشی و جانبی است.
- خاموت‌ها با سیم آرماتوربندی به میلگردهای طولی محکم بسته می‌شوند.
- **رعایت کاور یا پوشش بتنی**
- میلگردهای شناژ باید از سطح خاک فاصله داشته باشند تا در زمان بتن‌ریزی پوشش بتنی مناسب (حدود 5 سانتی‌متر) اطراف آن‌ها ایجاد شود و از خوردگی و زنگ‌زدگی محافظت شوند.
- برای حفظ این فاصله، از لقمه‌های پلاستیکی یا بتنی استفاده می‌شود که زیر و اطراف میلگردها قرار می‌گیرند.
- **اتصال شناژ به سایر اجزای فونداسیون و ستون‌ها**
- میلگردهای شناژ باید به میلگردهای فونداسیون و ستون‌ها متصل شوند تا پیوستگی و انسجام کامل سازه برقرار شود.
- این اتصال‌ها بر اساس نقشه و با رعایت طول اورلپ مشخص‌شده انجام می‌شوند تا مقاومت سازه افزایش یابد.
- **کنترل نهایی قبل از بتن‌ریزی**
- قبل از بتن‌ریزی، ناظر فنی و مهندس ناظر باید از صحت و استحکام چیدمان میلگردها و رعایت تمامی جزئیات اجرایی اطمینان حاصل کنند.
- فاصله میلگردها، طول اورلپ‌ها، بستن سیم آرماتوربندی و همچنین کاور بتنی باید با استانداردها و نقشه‌ها مطابقت داشته باشد.
- **بتن‌ریزی شناژ**
- پس از تایید نهایی، بتن‌ریزی انجام می‌شود و بتن به‌صورت پیوسته و بدون توقف در مسیر شناژ ریخته می‌شود.
- در هنگام بتن‌ریزی باید دقت شود که میلگردها جابجا نشوند و تمامی فضاهای خالی به خوبی با بتن پر شوند.
### نکات مهم در آرماتوربندی شناژ
- **پوشش بتنی (کاور)**: کاور باید در تمام طول شناژ حفظ شود تا از میلگردها در برابر رطوبت و خوردگی محافظت شود.
- **طول اورلپ**: در صورتی که طول میلگرد کافی نباشد، باید اورلپ با طول مناسب و بر اساس استاندارد انجام شود.
- **هم‌راستایی میلگردها**: میلگردهای طولی باید در راستای مستقیم و بدون خم‌خوردگی قرار گیرند.
- **استفاده از میلگردهای تقویتی**: در نواحی با تمرکز بار بیشتر، مانند محل‌های اتصال به ستون‌ها، از میلگردهای تقویتی بیشتری استفاده شود.
اجرای صحیح آرماتوربندی شناژ تضمین می‌کند که نیروها به‌صورت یکنواخت و موثر به زمین منتقل شوند و از نشست‌های نامتقارن و ترک‌های سازه‌ای جلوگیری شود.