ورق آلیاژی چیست؟
فهرست مطالب
آلیاژ چیست؟
ورق آلیاژی چیست؟
انواع ورق فولادی آلیاژی
ترکیبات ورق آلیاژی A516
ورق های آلیاژی بر اساس جنس
ورق های آلیاژی چه کاربردی دارند؟
سوالات کاربردی
آلیاژ چیست؟
قبل از اینکه در خصوص ورق آلیاژی صحبت کنیم، باید با آلیاژ آشنا شویم. فلزاتی نظیر آلومینیوم، برنز، منگنز، برنج و ... را می توان باهم ترکیب کرد و با انجام عملیات روی آنها، به عنوان ماده اولیه برای تولید یک محصول استفاده کرد. به عبارتی دقیقه تر باید گفت آلیاژ در واقع ترکیب چند عنصر باهم می باشد. فولاد آلیاژی است از ترکیب آهن و کربن که بنابر نوع استفاده و نیاز میزان کربن آن متفاوت می باشد و در مواردی عناصر دیگر به آن اضاف می گردد. 90 درصد محصولات فلزی که اطراف ما می باشد و ما در زندگی با آن سروکار داریم آلیاژ می باشد و فلز خالص نیست. ترکیب فلز با عناصر دیگر منجر به بهبود خواص آن و اضافه شدن خواص دیگر به فلز می شود. امروزه بیشتر وسایلی که در اطراف خود می بینیم از ظرف غذا تا ماشین، دوچرخه و هواپیما از آلیاژهای متفاوتی ساخته شده اند. در ادامه در خصوص ورق های آلیاژی صحبت خواهیم کرد.
ورق آلیاژی چیست؟
ورق آلیاژی نوعی ورق فلزی است که از ترکیب فلز پایه (معمولاً فولاد، آلومینیوم، مس، نیکل یا تیتانیوم) با عناصر آلیاژی دیگر مانند کروم، نیکل، مولیبدن، وانادیوم، سیلیکون، منگنز و ... تولید می‌شود. این عناصر آلیاژی به منظور بهبود ویژگی‌های مکانیکی و شیمیایی فلز پایه، مانند استحکام، مقاومت در برابر خوردگی، سختی، داکتیلیتی (قابلیت شکل‌پذیری)، و مقاومت در برابر حرارت به فلز پایه اضافه می‌شوند.
آشنایی با ویژگی ورق فولادی
-
مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی: برخی از ورق‌های آلیاژی، مانند ورق‌های استنلس استیل (فولاد ضد زنگ)، با افزودن کروم و نیکل، مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی دارند. این ویژگی باعث می‌شود این ورق‌ها برای استفاده در محیط‌های خورنده و مرطوب، مانند صنایع دریایی و شیمیایی، مناسب باشند.
-
استحکام و سختی بالا: افزودن عناصر آلیاژی مانند مولیبدن و وانادیوم به فولاد، باعث افزایش استحکام و سختی آن می‌شود. این نوع ورق‌های آلیاژی در صنایعی مانند خودروسازی، هوافضا، و ساخت‌وساز که نیاز به مواد با استحکام بالا دارند، به کار می‌روند.
-
مقاومت در برابر حرارت: برخی ورق‌های آلیاژی، مانند ورق‌های نیکل-کروم یا فولادهای مقاوم به حرارت، برای استفاده در دماهای بسیار بالا طراحی شده‌اند. این ورق‌ها در صنایع نیروگاهی، پتروشیمی، و تجهیزات کوره‌ها استفاده می‌شوند.
-
وزن سبک و قابلیت شکل‌پذیری بالا: ورق‌های آلیاژی از جنس آلومینیوم با افزودن عناصر مانند منیزیم و سیلیکون، مقاومت و سختی بالایی دارند و در عین حال وزن سبک‌تری نسبت به فولاد دارند. این ورق‌ها به دلیل وزن سبک و قابلیت شکل‌پذیری بالا، در صنایع حمل و نقل (خودرو، هواپیما، کشتی‌سازی) و بسته‌بندی به کار می‌روند.
-
کاربردهای خاص: برخی ورق‌های آلیاژی، مانند ورق‌های مسی و نیکلی، دارای ویژگی‌های خاصی مانند هدایت الکتریکی و حرارتی بالا هستند و در کاربردهایی مانند الکترونیک، انتقال حرارت، و تولید انرژی استفاده می‌شوند.
انواع ورق فولادی آلیاژی
- ورق CK45 ضد سایش
- ورق MO40
- ورق St52 ورق سیاه
- ورق A516
- ورق A283
- ورق آلیاژی ST44
- ورق آلیاژی ST37
- ورق آلیاژی a283
- ورق آلیاژی A36
در ادامه مهم ترین ورق های آلیاژی فولادی را توضیح خواهیم داد
ورق آلیاژی A516
ورق آلیاژی حاصل از نورد گرم می باشد که در برابر حرارت مقاومت بالایی دارد. به این ورق، آتشخوار می گویند. ورق های آتشخوار مقاومت بسیار بالایی در برابر حرارت، آب، فشار و گرما دارند. از این ورق بیشتر در صنعت پتروشیمی استفاده می شود. این ورق توسط فولاد اکسین خوزستان، فولاد مبارکه، فولاد کاویان در داخل کشور تولید و در خارج کشور از کشورهای کره، اکراین و روسیه وارد می شود.
گرید های ورق آلیاژی A516
- A516 Gr 65
- A516 Gr 60
- 516 Gr 55
- A516 Gr 70
ترکیبات ورق آلیاژی A516
|
گرید ورق A516 |
کربن |
سیلسیم |
منگنز |
گوگرد |
فسفر |
استحکام تسلیم |
استحکام کششی |
|
55 |
0.26 |
0.13-0.45 |
0.55-0.98 |
0.035 |
0.035 |
30 |
55-75 |
|
60 |
0.27 |
0.13-0.45 |
0.55-0.98 |
0.035 |
0.035 |
32 |
60-80 |
|
65 |
0.29 |
0.13-0.45 |
0.79-1.93 |
0.035 |
0.035 |
35 |
65-80 |
|
70 |
0.31 |
0.13-0.45 |
0.79-1.93 |
0.035 |
0.035 |
38 |
70-90 |
ورق آلیاژی a283 چیست؟
ورق آلیاژی a283 یکی از انواع ورق‌های فولادی کربنی است که به دلیل ویژگی‌های مکانیکی و شیمیایی مناسب، در ساخت و سازهای مختلف و صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ورق تحت استاندارد ASTM a283 تولید می‌شود و معمولاً در کاربردهایی که نیاز به مقاومت متوسط در برابر کشش و استحکام دارند، استفاده می‌شود. ورق a283 به ویژه برای سازه‌های فلزی، مخازن ذخیره، و قطعات سازهای که تحت فشار زیاد قرار ندارند، مناسب است.
ترکیبات ورق آلیاژی a283
ورق‌های A283 معمولاً دارای مقدار کربن کمی هستند (بین 0.14% تا 0.30% بسته به گرید)، و همین امر موجب می‌شود که این ورق‌ها قابلیت جوشکاری و شکل‌پذیری خوبی داشته باشند. همچنین مقادیر کمی از عناصر دیگر مانند منگنز، فسفر، و گوگرد نیز در این ورق‌ها یافت می‌شود که به بهبود خواص مکانیکی و مقاومت در برابر زنگ زدگی کمک می‌کند.
|
گرید ورقa283 |
کربن |
سیلسیم |
منگنز |
گوگرد |
فسفر |
مس |
استحکام تسلیم |
استحکام کششی |
|
A |
0.14 |
0.4 |
0.9 |
0.04 |
0.035 |
0.2 |
24 |
45-60 |
|
B |
0.17 |
0.4 |
0.9 |
0.04 |
0.035 |
0.2 |
27 |
50-65 |
|
C |
0.24 |
0.4 |
0.9 |
0.04 |
0.035 |
0.2 |
30 |
55-75 |
|
D |
0.27 |
0.4 |
0.9 |
0.04 |
0.035 |
0.2 |
33 |
60-80 |
کاربردهای ورق آلیاژی a283
ورق‌های a283 به دلیل استحکام و مقاومت خوب در برابر خوردگی و قابلیت جوشکاری، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از کاربردهای رایج این ورق‌ها عبارتند از:
- سازه‌های فلزی: ورق‌های a283 برای ساخت پل‌ها، سازه‌های ساختمانی، و فریم‌های فلزی استفاده می‌شوند.
- مخازن ذخیره: به دلیل خواص مکانیکی مناسب، از این ورق‌ها برای ساخت مخازن ذخیره‌سازی آب، نفت، و سایر مایعات استفاده می‌شود.
- قطعات صنعتی: ورق‌های a283 در ساخت قطعات صنعتی مانند دیگ‌های بخار، بویلرها، و تجهیزات مختلف استفاده می‌شوند.
مزایا و معایب
مزایا:
- قابلیت جوشکاری بالا: به دلیل مقدار کم کربن، ورق‌های a283 به راحتی قابل جوشکاری هستند.
- شکل‌پذیری مناسب: این ورق‌ها به راحتی قابل شکل‌دهی و ماشین‌کاری هستند.
- مقاومت خوب در برابر خوردگی: در شرایط محیطی معمولی، این ورق‌ها مقاومت خوبی در برابر زنگ‌زدگی دارند.
معایب:
- محدودیت در کاربردهای دما و فشار بالا: ورق‌های a283 برای استفاده در شرایطی که نیاز به مقاومت بسیار بالا در برابر حرارت و فشار است، مناسب نیستند.
در کل، ورق آلیاژی a283 به دلیل ترکیب مناسبی از خواص مکانیکی، قابلیت جوشکاری و شکل پذیری بالا، و مقاومت در برابر خوردگی، گزینه‌ای مناسب برای بسیاری از کاربردهای ساختمانی و صنعتی است. انتخاب گرید مناسب a283 بسته به نیازها و شرایط خاص هر پروژه، می‌تواند به بهبود کارایی و ایمنی سازه‌ها و تجهیزات کمک کند.
ورق آلیاژی a36
ورق آلیاژی a36 یکی از پرکاربردترین ورق های آلیاژی است. میزان کربن این ورق بسیار کم می باشد. از آنجایی که در ترکیبات این ورق از عناصر نیکل، وانادیم، موبلیدن و وانادیم استفاده شده است، مقاومت آن در برابر خوردگی و آب شور، بسیار بالا می باشد. از این ورق برای عملیات ماشین کاری استفاده می شود. لازم به ذکر است، به دلیل میزان کربن پایین در این ورق، این ورق قابلیت شکل پذیری بالایی دارد و قابلیت جوشکاری دارد. این ورق با عرض 1.5 و 2 در ضخامت 6 الی 25 میلی متر به صورت شیت تولید و روانه بازار می گردد. ورق a36 که به ورق دریایی مشهور می باشد در ایران توسط فولاد مبارکه خوزستان و فولاد مبارکه اصفهان و در خارج از کشور در اکراین، بلژیک، کره و روسیه تولید می شود.
ترکیبات ورق آلیاژی a36
|
ورق a36 |
کربن |
سیلسیم |
منگنز |
گوگرد |
فسفر |
مس |
استحکام تسلیم |
استحکام کششی |
|
0.26 |
0.4 |
0.026 |
0.05 |
0.04 |
0.2 |
34 |
58-70 |
ورق های آلیاژی بر اساس جنس
ورق آلیاژی برنج
ورقی است مسی با ترکیب عناصر دیگری مانند سرب، قلع، منگنز، آلومینیوم و.. می باشد.
ورق آلیاژی برنز
ورقی است با پایه ی اصلی مس و ترکیب آن با قلع و فسفر. از این ورق معمولا در ساخت قطعات الکتریکی و صنایع الکترویکی استفاده می شود.
ورق آلیاژی پیوتر
ورقی است با ترکیب مس و قلع که عنصر قلع در آن قالب می باشد. از این آلیاژ بیشتر برای ساخت لوازم تزیینی و زیورآلات استفاده می شود.
ورق آلیاژی با عناصر گران قیمت
- ترکیب آلیاژهای گران قیمت از جمله طلا رزگلد، طلا سفید و نقره استرلینگ می باشد.
- طلا رزگلد: ترکیب طلا و مس می باشد.
- طلا سفید: ترکیب طلا با مس، نیکل، منگنز، نقره و پالادیوم می باشد.
- نقره استرلینگ: ترکیب نقره و مس می باشد.
ورق های آلیاژی چه کاربردی دارند؟
- همانطور که با ورق های آلیاژی آشنا شدین بسته به نوع ترکیبات خواص آن نیز تغییر می کند. اما به طور کلی از این ورق در
- صنایع پزشکی، صنایع خودروسازی، کشتی سازی، هواپیما سازی و صنایع غذایی استفاده می شود.
- به عبارتی دقیق تر از ورق های آلیاژی برای
- تولید بدنه و بخش های مختلف خودرو در خودروسازی استفاده می شود.
- برای ساخت بخش های مقاوم در برابر آب های شور در کشتی سازی استفاده می شود.
- برای ساخت قطعات، ابزار آلات و اتصالات تاسیساتی استفاده می شود.
سوالات کاربردی
آلیاژ چیست؟
فلزاتی نظیر آلومینیوم، برنز، منگنز، برنج و ... را می توان باهم ترکیب کرد و با انجام عملیات روی آنها، به عنوان ماده اولیه برای تولید یک محصول استفاده کرد. به عبارتی دقیقه تر باید گفت آلیاژ در واقع ترکیب چند عنصر باهم می باشد.
ورق آلیاژی چیست؟
ورق آلیاژی، ورقی است که از ترکیب چند عنصر ساخته شده است. ورق آلیاژی، حاصل نورد گرم می باشد و ویژگی های ورق های نورد گرم را دارد.
ورق فولاد آلیاژی چیست؟
ورق فولاد آلیاژی، ورقی است که از فولاد و عناصر دیگر مانند سیلیکون، بور، منگنز، نیکل، کروم، وانادیوم، کربن و ... ساخته می شود.
انواع ورق فولادی آلیاژی کدام است؟
- ورق CK45 ضد سایش
- ورق MO40
- ورق St52 ورق سیاه
- ورق A516
- ورق A283
- ورق آلیاژی ST44
- ورق آلیاژی ST37
- ورق آلیاژی a283
- ورق آلیاژی a36