نمای ساختمان
فهرست مطالب
نمای ساختمان چیست؟
نمای سازه چند نوع است و نمای داخلی و خارجی چیست؟
از چه نوع میلگردی در نمای ساختمان استفاده بیشتری میشود؟ و چرا
چرا از میلگرد آج دار در نمای ساختمان استفاده نمی شود؟
چه نوع مقاطع فولادی و در کجای نمای سازه مورد استفاده است؟
استفاده از ورق فولادی در نمای بیرونی ساختمان
در نمای بیرونی سازه از چه مقاطع فولادی بهره برداری می شود؟
نمای ساختمان چیست؟
نمای ساختمان به طراحی و ظاهر خارجی یک ساختمان اشاره دارد. این عبارت معمولاً به اجزای خارجی ساختمان مانند دیوارها، پنجره‌ها، درها، سقف، و سایر اقلام مرتبط با نمای خارجی ساختمان اشاره دارد.
طراحی نمای ساختمان نه تنها به جنبه‌های زیبایی و ظاهری اهمیت می‌دهد بلکه از نظر عملکردی نیز مهم است. یک نمای ساختمان مناسب باید با اجزای داخلی سازگاری داشته باشد و نیازهای استفاده‌کنندگان و فضاهای داخلی را در نظر بگیرد. همچنین، از نظر محیطی نیز نمای ساختمان می‌تواند تأثیرگذار باشد و در بهره‌گیری از نور و انرژی، کاهش مصرف انرژی و افزایش کارایی ساختمان نقش داشته باشد.
در طراحی نمای ساختمان، مسائل مانند انتخاب مواد ساخت، رنگ‌ها، شکل‌ها، الگوها، و ترکیب اجزا به همراه توجه به نیازهای محلی و فرهنگی، مهم هستند. اینکه یک ساختمان دارای نمای زیبا و مناسب باشد، به عنوان یک اثر هنری و معماری در جامعه و شهرسازی تاثیرگذار است.
مصالح مورد نیاز در نمای ساختمان
برای اجرای نمای ساختمان، انتخاب مصالح مناسب بسیار اهمیت دارد. مصالح مورد نیاز در نمای ساختمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- **سیستم سازه:**
- **سازه اصلی ساختمان:** مصالح مانند بتن، فولاد، چوب یا سیستم‌های سازه‌ای پیشرفته.
- **نمای خارجی ساختمان:** مواد مختلفی مانند سیمان، بتن مصرفی متخصص، یا سیستم‌های مصنوعی نمایی.
- **سیستم حمل بار و پشتیبانی نمای ساختمان:** نقشه‌ها و اجزای سیستم سازه برای نصب پشتیبانی‌های نمایی مانند قوطی‌ها یا پشتیبان‌های فلزی.
- **مواد نمای خارجی:**
- **مصالح نمای خارجی:** این ممکن است شامل سنگ، سرامیک، سنگ مصنوعی، آجر، چوب، فلز، و یا مواد دیگر باشد.
- **پوشش‌ها و رنگ‌ها:** رنگ‌ها، نانوپوشش‌ها، یا مواد پوشش‌دهی برای حفاظت از نما در برابر عوامل محیطی.
- **پنجره‌ها و درها:**
- **فریم‌ها و پنجره‌ها:** آلومینیوم، چوب، یا پلیمرهای تقویت شده با الیاف.
- **شیشه:** شیشه‌های مقاوم و عایق حرارتی.
- **سیستم‌های نورپردازی و اجزای زیبایی:**
- **لوازم نورپردازی:** لامپ‌ها، LEDها، یا سیستم‌های نورپردازی خاص.
- **اجزای زیبایی:** تزیینات نمایی، تراکم‌ها، مهره‌ها و تزئینات دیگر.
- **سیستم‌های عایقی:**
- **عایق حرارتی و صوتی:** مواد عایق حرارتی و صوتی مانند فوم‌های عایق، پشم سنگ، یا سیستم‌های عایق حرارتی و صوتی.
- **ملزومات نصب و اتصال:**
- **مهارت‌ها و ابزارهای نصب:** ابزارهای ساختمانی مانند چکش، میخ، پیچ و مهره، و ابزارهای نصب سیستم‌های نمایی.
- **چسب‌ها و مهره‌ها:** مواد چسبنده و اجزای مهره‌گذاری برای نصب نمای ساختمان.
هر نوع ساختمان ممکن است نیازمند مصالح خاصی باشد، بنابراین در انتخاب مصالح به نیازها، محیط محلی، استانداردها و قوانین مربوطه توجه کنید.
نمای سازه چند نوع است و نمای داخلی و خارجی چیست؟
نما در معماری به بخشی از ساختمان یا سازه اطلاق میشود که به طور مستقیم در تماس با محیط خارجی یا داخلی قرار دارد و برای دیدن و تجربه کاربران ساختمان اهمیت دارد. نماها به دلیل تأثیر زیبایی و تاثیرگذاری که بر ظاهر ساختمان دارند، از نظر طراحان و مهندسان ساختمان مورد توجه قرار می‌گیرند.
انواع نما در سازه‌ها:
- **نمای داخلی (Interior Facade):**
- نمای داخلی به بخش‌های ساختمان اطلاق میشود که در تماس با فضای داخلی قرار دارد. این شامل دیوارها، پنجره‌ها، درها، سقف، کف، و سایر اجزاست. طراحی نمای داخلی تأثیر زیادی بر احساس کلی فضا و راحتی کاربران دارد.
- **نمای خارجی (Exterior Facade):**
- نمای خارجی یا نمای بیرونی ساختمان، بخشی از ساختمان است که در تماس با محیط خارجی قرار دارد. این نما معمولاً شامل دیوارها، پنجره‌ها، درها، پوشش‌ها، و سایر عناصر برجسته است. نمای خارجی به شدت تأثیرگذار بر تصویر و شخصیت ساختمان در محیط شهری و یا طبیعی است.
برخی از انواع نماهای خارجی:
- **نماهای واجهه (Facade):**
- این نماها به صورت افقی یا عمودی از ساختمان بیرون می‌آید و تصویر کلی ساختمان را تعیین می‌کند. ممکن است از مواد مختلفی نظیر شیشه، فلز، سنگ، و یا چوب ساخته شوند.
- **نماهای ریزه (Detail Facade):**
- این نماها بر روی جزئیات کوچکتر ساختمان متمرکز هستند، مثل سیستم‌های حمل بار، جلوه‌های زیبایی، یا جزئیات معماری خاص.
- **نماهای ساختاری (Structural Facade):**
- نماهای ساختاری به اجزای ساختمانی از جمله ستون‌ها، تیرها، و فریم‌های ساختمان تأکید می‌کنند. این نماها ممکن است قسمتی از ساختمان را نشان دهند یا به صورت کلی تمام ساختمان را در بر بگیرند.
- **نماهای سه بعدی (3D Facade):**
- این نماها به وسیله استفاده از اجزای سه‌بعدی مثل حجم‌ها، تراکم‌ها، و ساختارهای فضایی تأثیرگذار هستند. این نماها می‌توانند جلوه و تعامل بیشتری به ساختمان بدهند.
هر نوع نمای ساختمانی به تأثیر مستقیمی بر تجربه و احساس کاربران و همچنین تعیین شخصیت و تصویر کلی ساختمان در محیط اطراف دارد. بنابراین، طراحی مناسب و توجه به جزئیات نما در فرآیند طراحی ساختمان بسیار مهم است.
از چه نوع میلگردی در نمای ساختمان استفاده بیشتری میشود؟ و چرا
استفاده از میلگرد در ساختمان‌ها برای تقویت و پشتیبانی از سازه‌ها بسیار مهم است. میلگردها به عنوان اجزای اصلی در ساختمان‌ها به کار می‌روند و از آنها برای تشکیل سازه‌های بتنی مسلح یا فولادی استفاده میشود. نوع میلگردی که در نمای ساختمان استفاده میشود، بستگی به نیازها و شرایط مختلف دارد. در اینجا توضیحاتی درباره دو نوع مهم میلگرد، یعنی میلگرد فولادی تقویتی (Rebar) و میلگرد فولادی سازه‌ای (Structural Steel) آورده شده است:
- **میلگرد فولادی تقویتی (Rebar):**
- **استفاده:** میلگرد فولادی تقویتی به عنوان تقویت‌کننده بتن در ساختمان‌های بتنی به کار می‌رود. این نوع میلگرد در سازه‌های بتنی معمولاً در ستون‌ها، تیرها، و پنل‌های بتنی برای افزایش مقاومت به فشار و کشش مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- **خصوصیات:** میلگرد تقویتی معمولاً دارای روکش محافظ بر روی سطح خود است تا از اثرات زیستی و محیطی محافظت شود.
- **میلگرد فولادی سازه‌ای (Structural Steel):**
- **استفاده:** میلگرد فولادی سازه‌ای به عنوان اجزای اصلی در سازه‌های فلزی به کار می‌رود. این نوع میلگرد در تیرها، ستون‌ها، و اجزای اصلی سازه‌های فلزی برای ایجاد سازه‌های با مقاومت بالا به فشار و کشش استفاده میشود.
- **خصوصیات:** میلگرد سازه‌ای به دلیل خصوصیات فلزی خود از قبیل استحکام بالا و انعطاف‌پذیری مناسب، به‌طور گسترده در ساختمان‌های فلزی استفاده میشود.
توجه به نوع میلگرد مورد نیاز به توجه به نیازهای مکانیکی و سازه‌ای ساختمان، استانداردهای ملی یا بین‌المللی، و همچنین مشخصات محلی و شرایط زیست‌محیطی می‌باشد. در انتخاب میلگرد، مهندسین ساختمان با محاسبات دقیق و اطلاعات فنی مرتبط بر اساس نیازهای سازه به انتخاب مناسب‌ترین نوع میلگرد برای پروژه‌های خود می‌پردازند.
چرا از میلگرد آج دار در نمای ساختمان استفاده نمی شود؟
خوردگی میلگرد می‌تواند تأثیر منفی بر قدرت و استحکام سازه داشته باشد.
در نمای ساختمان، میلگرد آج‌دار استفاده نمی‌شود چرا که:
- **کاهش استحکام:** خوردگی میلگرد می‌تواند منجر به کاهش استحکام میلگرد و در نتیجه کاهش قدرت تحمل فشار و کشش آن شود. این امر می‌تواند منجر به کاهش استحکام کلی سازه و حتی رخداد حوادث ناخواسته مانند خرابی ساختمان شود.
- **تأثیر منفی بر بتن:** خوردگی میلگرد می‌تواند باعث ترک‌ها و لخته‌های زنگ‌زده در بتن شود، که منجر به کاهش قدرت و استحکام بتن میشود. این مشکلات در نمای ساختمان ظاهری نامطلوب ایجاد می‌کنند.
- **نیاز به تعمیرات مکرر:** در صورت استفاده از میلگرد آج‌دار، ساختمان ممکن است نیاز به تعمیرات و تعویض مکرر داشته باشد که باعث افزایش هزینه‌ها و مشکلات عملکردی شود.
برای پیشگیری از مشکلات مرتبط با خوردگی میلگرد، استفاده از میلگرد با روکش محافظ یا مصالح مقاوم در برابر خوردگی، و اجرای صحیح و منظم فرآیند‌های حفاظتی مانند رنگ‌آمیزی و استفاده از عایق‌های خوردگی می‌تواند مؤثر باشد. همچنین، انجام بازرسی‌های منظم و نگهداری سازه نیز به شناسایی و رفع مشکلات خوردگی میلگردها کمک می‌کند.
چه نوع مقاطع فولادی و در کجای نمای سازه مورد استفاده است؟
مقاطع فولادی در ساختمان‌ها به عنوان اجزای اصلی برای تقویت و سازه‌دهی به کار می‌روند. نوع و محل استفاده این مقاطع به ویژگی‌های مکانیکی و هندسی سازه، بارهای وارده، نقش وظیفه‌ای سازه و استانداردهای مربوطه بستگی دارد. در زیر، توضیحاتی درباره نوع مقاطع فولادی و محل استفاده آنها در نمای سازه آورده شده است:
- **تیرها (Beams):**
- **نوع مقاطع:** میلگرد فولادی، پروفیل‌های I و H (I-Beam و H-Beam)، و پروفیل‌های باز (Open Sections) مانند پروفیل‌های زاویه و کانال.
- **محل استفاده:** در تیرها، مقاطع فولادی عمدتاً به عنوان المان‌های اصلی به کار می‌روند. پروفیل‌های I و H به خوبی برای تحمل بارهای خمشی مناسب هستند.
- **ستون‌ها (Columns):**
- **نوع مقاطع:** میلگرد فولادی، لوله‌ها، و پروفیل‌های باز (Open Sections) مانند پروفیل‌های H و مستطیل.
- **محل استفاده:** مقاطع فولادی در ستون‌ها برای تحمل بارهای فشاری استفاده می‌شوند. پروفیل‌های باز به دلیل قابلیت تحمل بارهای فشاری بالا مورد ترجیح هستند.
- **پله‌ها و ناودانی‌ها (Stairs and Ladders):**
- **نوع مقاطع:** میلگرد فولادی، پروفیل‌های زاویه، و لوله‌ها.
- **محل استفاده:** مقاطع فولادی در پله‌ها و ناودانی‌ها به عنوان پله‌ها، پله‌های ناودانی، و دریچه‌ها برای ایجاد سازه‌های سه‌بعدی استفاده می‌شوند.
- **سازه‌های فلزی (Steel Structures):**
- **نوع مقاطع:** پروفیل‌های I و H، لوله‌ها، و پروفیل‌های باز (Open Sections).
- **محل استفاده:** در سازه‌های فلزی، مقاطع فولادی برای ایجاد سازه‌های با قابلیت تحمل بارهای فشاری و خمشی بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- **تیرها و ستون‌های کمکی (Bracing Elements):**
- **نوع مقاطع:** میلگرد فولادی، پروفیل‌های H، و لوله‌ها.
- **محل استفاده:** در تیرها و ستون‌های کمکی (Bracing) که برای تقویت سازه در برابر نیروهای جانبی (لرزه و باد) استفاده می‌شوند، مقاطع فولادی برای افزایش استحکام و انعطاف‌پذیری سازه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
توجه به استفاده مناسب از مقاطع فولادی در نمای سازه، با توجه به نیازها و شرایط خاص هر پروژه، به بهبود عملکرد و استحکام سازه کمک می‌کند.
استفاده از ورق فولادی در نمای بیرونی ساختمان
استفاده از ورق فولادی در نمای بیرونی ساختمان، به عنوان یکی از عناصر طراحی و ساختمانی، می‌تواند به چندین نحو تأثیرگذار باشد. ورق فولادی به دلیل خصوصیات خود از جمله استحکام، انعطاف‌پذیری، و قابلیت شکل‌دهی، می‌تواند در زیبایی نما، مقاومت به عوامل محیطی، و بهبود عملکرد حرارتی ساختمان نقش داشته باشد. در زیر، برخی از مزایای و کاربردهای استفاده از ورق فولادی در نمای بیرونی ساختمان آورده شده است:
- **زیبایی و طراحی:**
- ورق فولادی به دلیل قابلیت شکل‌دهی بالا و انعطاف‌پذیری، امکان ایجاد طرح‌ها و جزئیات زیبایی در نما را فراهم می‌کند.
- انواع تکنیک‌های پیچیده مانند شکل‌دهی، خمکاری، و تراشکاری بر روی ورق فولادی امکانات طراحی خلاقانه را افزایش می‌دهد.
- **مقاومت به عوامل محیطی:**
- ورق فولادی مقاوم به رطوبت، آب، خوردگی، و سایر عوامل محیطی است، که باعث میشود نمای ساختمان برابر بازدیدهای زیاد مدت زمانی مقاومت داشته باشد.
- روکش‌های مختلفی بر روی ورق فولادی می‌توانند از مقاومت به اشعه UV و رنگ‌پردازی دائمی تضمین کنند.
- **سبکی و وزن کم:**
- ورق فولادی به خاطر وزن کمتر خود نسبت به مصالح سنگین مانند بتن و سنگ، می‌تواند به کاهش وزن نمای ساختمان و در نتیجه کاهش بار سازه کمک کند.
- **نمایش تنوع متنوعی از مواد و تکنولوژی‌ها:**
- استفاده از ورق‌های رنگی یا با پوشش‌های ویژه مانند پوشش‌های سه‌لایه، رزین، یا پوشش‌های مقاوم در برابر حرارت، امکان ایجاد نمای متنوع با امکانات حرارتی و مقاوم به عوامل جوی فراهم می‌کند.
- **ایجاد نمای مدرن:**
- از آنجا که ورق فولادی به راحتی با تکنیک‌های مختلف قابل شکل‌دهی است، ساختمان‌های با نمای مدرن و منحصر به فرد قابل ایجاد هستند.
- **مقاومت به زلزله:**
- به دلیل وزن کمتر ورق فولادی نسبت به مصالح سنگین، در برخی مواقع می‌تواند به بهبود عملکرد سازه در شرایط زلزله کمک کند.
استفاده از ورق فولادی در نمای بیرونی ساختمان به طور کلی به عنوان یک راهکار مقرون به صرفه و زیبا در طراحی و اجرای ساختمان‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد.
در نمای بیرونی سازه از چه مقاطع فولادی بهره برداری می شود؟
در نمای بیرونی ساختمان‌ها از انواع مختلف مقاطع فولادی برای ایجاد طرح‌های متنوع و تأثیرگذار استفاده میشود. برخی از مقاطع فولادی معمولاً در نمای بیرونی ساختمان‌ها به کار می‌روند شامل:
- **پروفیل‌های I و H (I-Beam و H-Beam):**
- پروفیل‌های I و H به خاطر استحکام و مقاومت خود در برابر بارهای خمشی و فشاری مناسب، در ساختمان‌های با نماهای بزرگ و باز و همچنین در ایجاد تیرها و ستون‌های اصلی به کار می‌روند.
- **پروفیل‌های باز (Open Sections):**
- پروفیل‌های باز مانند پروفیل‌های زاویه، کانال، و لوله‌های مستطیل و مربع نیز به دلیل طراحی‌های خاص و قابلیت شکل‌دهی، در نمای ساختمان به عنوان جزء زیبایی یا ایجاد جزئیات معماری استفاده می‌شوند.
- **میلگرد فولادی:**
- میلگرد فولادی نیز به عنوان یکی از مهمترین مقاطع فولادی در ساختمان‌ها به کار می‌رود. این مقطع معمولاً برای تقویت سازه‌ها، ایجاد جزئیات نمایی، یا در سازه‌های با نماهای شبکه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- **ورق‌های فولادی (Sheet Metal):**
- ورق‌های فولادی به عنوان یک نوار فلزی تاشو، با قابلیت شکل‌دهی آسان، در نمای ساختمان به عنوان مواد روکشی یا تزئینی استفاده می‌شوند. این ورق‌ها ممکن است با روکش‌ها یا تکنیک‌های خاص رنگ‌آمیزی شوند تا به زیبایی نمای ساختمان بیفزایند.
- **لوله‌های فولادی:**
- لوله‌های فولادی نیز در نماهای ساختمان برای ایجاد جزئیات معماری، پشتیبانی‌های فلزی، یا ستون‌ها و اجزای دیگر به کار می‌روند.
- **پروفیل‌های سه‌لایه (Sandwich Panels):**
- این نوع پروفیل شامل دو لایه فلزی با یک لایه عایق میانی است. این پروفیل‌ها به عنوان مصالح ساختمانی با قابلیت عایق حرارتی و صوتی مناسب در نماهای بیرونی استفاده می‌شوند.
استفاده از این مقاطع در نماهای بیرونی ساختمان به تفکیک نیازها و طراحی‌های معماری مختلف انجام میشود. هرکدام از این مقاطع بر اساس خصوصیات و قابلیت‌های خود در زمینه‌های خاصی به کار می‌روند تا نمای ساختمان را بهبود دهند و خصوصیت‌های معماری مدنظر را بیان کنند.