صفحه ستون چیست؟
فهرست مطالب
Base plate یا صفحه ستون چیست؟
ویژگی های صفحه ستون
انواع اتصال صفحه ستون
بولت چیست؟
گروت چیست؟
ریگلاژ نهایی
نکات مهم در طراحی صفحه ستون ها
وظایف صفحه ستون ها
زیر سازی صفحه ستون چگونه است
Base plate یا صفحه ستون چیست؟
صفحه ای می باشد که بین اسکلت فلزی و ستون قرار میگیرد و به کف زمین متصل می شود که باعص می شود وزن فونداسیون به ستون ها وبه پی منتقل شود همینطور موجب افزایش تماس بین ستون و پی ساختمان می شود . صفحه ستون یا Base Plate به عنوان قسمتی از سازه‌های فلزی و بتنی مورد استفاده قرار میگیرد و وظیفه انتقال بارهای ناشی از ستون به سطح زیرین یا سازه پایه را دارا می‌باشد. این صفحه معمولاً به شکل یک صفحه فلزی یا بتنی با ابعاد خاص طراحی میشود و به پایین ستون نصب میشود. صفحه ستون از تماس مستقیم با زمین جلوگیری می‌کند و بارهای اعمال شده به ستون را به صورت یکنواخت به زیرسازی یا سازه پایه انتقال می‌دهد.
معمولاً در سازه‌های بتنی، صفحه ستون از بتن مسلح تشکیل شده و در سازه‌های فلزی از صفحه‌های فلزی ساخته میشود. طراحی و ابعاد صفحه ستون به میزان بارهای ناشی از ستون و نوع خاک و شرایط زمینی مورد نظر بستگی دارد و باید توسط مهندسین سازه معتبر طراحی شود تا اطمینان حاصل شود که ستون و صفحه ستون توانایی تحمل بارهای مورد نظر را دارند و ایمنی سازه تضمین شود.
ابعاد صفحه ستون اصولا 30 در 30 می باشد که در ادامه توضیحات بیشتری خواهیم ارائه داد.
ستونی که به صفحه ستون منتصل می شود ،به شکل عمودی است و وظیفه حمل سقف را برعهده دارد و بار سازه های بالایی تر را به سازه های پایینی انتقال می دهد.
برای ساخت ستون ها از تیرآهن ها و قوطی های فولادی استفاده می شود که تیرآهن ها میتواند دوبل یا تک تیرآهن باشد که کاملا بستگی به طراحی و وزن سازه دارد.
ویژگی های صفحه ستون
از ویژگی های صفحه ستون میتوان به چند مورد اشاره کرد که در زیر چندتای آنهارا ذکر کرده ایم
- اجرای ساده و نصب آسان
- مقاومت مناسب در برابر بارهای کششی
- کاهی های تنش سانتی متری فشار به پی
- اتصال ستون های فلزی به پی بتن
بسیاری کاربرد دیگر نیز دارد در ساختمان سازی که در بالا به آنها اشاره ای نشده است.
یکی از حساس ترین قسمت های کار با صفحه ستون ها صفحه گذاری و نصب درست و دقیق صفحه ها می باشد معمولا بعد از مرور نقشه و آکس بندی محل های نصب صفحه ستون به وسیله ریسمان کشی مشخص می شود.
انواع اتصال صفحه ستون
اتصال مفصلی : برای ساختمان های چند طبقه کاربرد دارد
اتصال گیره دار : در این اتصال تمام نیرو های خمشی ، برشی،به فونداسیون ساختمان می شود،برای به حد اقل رساندن چرخش ستون ها باید صفحه ستون ها ضخامت بالایی داشته باشند.
بولت چیست؟
بولت ها برای اتصال صفحه ستون با پی و شتون ها استفاده می شود،سر هر بولت رزوه شده و به کمک مهره به ستون ها متصل میشود همچنین برای افزایش درگیری با پی ساختمان انتهای بولت ها خم می شود که به اصطلاح به این نوع بولت ها بولت عصایی نیز میگویند.
گروت چیست؟
ماده ای که از ماسه،سیمان،اب و برخی مواد دیگر ساخته می شود که پس از خشک شدن در هر آب و هوایی تغییر نمیکند ،برای یکگروت ریزی مناسب باید این عمل پیوسته انجام شود و برا یگروت ریزی های حجیم از پمپ بهتر است که استفاده شود. گروت ها دچار انقباض و انبساط نیز نمی شوند .
ریگلاژ نهایی
هواگیری بین بولت و صفحه ستون که بعد از بتن ریزی نهایی صورت می پذیرد
- بولت هارا شلمی کنند
- آکس ها چک می شوند
- صفحه ها ریگلاژ می شوند
- مهره هارا محکم می کنند
بعد از انجام این مراحل صفحه آماده سوار کردن ستون ها می باشد .
نکات مهم در طراحی صفحه ستون ها
در طراحی صفحه‌های ستون یا Base Plate برای سازه‌های فلزی یا بتنی، باید نکات مهمی را در نظر گرفت تا ایمنی و کارایی سازه تضمین شود. در زیر تعدادی از این نکات را مطرح کرده‌ام:
-
محاسبه بارها و تنظیمات مقدماتی:
- ابتدا باید بارهای ناشی از ستون را به دقت محاسبه کنید. این بارها ممکن است شامل بارهای مستقیم و غیرمستقیم (مثل بار باد و زلزله) باشند.
- تنظیمات مقدماتی مانند اندازه و ابعاد ستون و نوع خاک و شرایط زمینی نیز باید مشخص شود.
-
انتخاب مواد ساخت:
- مواد ساخت صفحه ستون باید با توجه به نوع سازه و شرایط محیطی مناسب انتخاب شوند. معمولاً از بتن مسلح یا فولاد استفاده میشود.
-
طراحی هندسی:
- صفحه ستون باید به طور مهندسی به گونه‌ای طراحی شود که بارهای ناشی از ستون به صورت یکنواخت به سازه پایه یا زیرسازی منتقل شوند.
- لازم است اتصالات مناسبی بین صفحه ستون و ستون ایجاد شود تا انتقال بار به صورت ایمن انجام شود.
-
انتخاب مکان‌های تسلیحات:
- صفحه ستون باید با تسلیحات (مانند استیل یا فولاد) تقویت شود تا از ترک خوردگی و نشتی‌ها جلوگیری شود.
-
بررسی محل نصب:
- محل نصب صفحه ستون باید با دقت بررسی شود و از اطمینان حاصل شود که سازه پایه یا زیرسازی از نظر استحکام و پایداری مناسب است.
-
انطباق با استانداردها:
- طراحی و اجرای صفحه ستون باید با استانداردهای ملی و بین‌المللی مرتبط (مانند استانداردهای ACI برای بتن یا AISC برای فولاد) انجام شود.
-
محاسبه و تجزیه و تحلیل:
- باید محاسبات و تجزیه و تحلیل های مرتبط با صفحه ستون انجام شود تا ابعاد صحیح و ضخامت مناسب تعیین شود.
-
بررسی مقاومت به زلزله:
- در مناطق زلزله‌خیز، باید صفحه ستون به اندازه کافی تقویت شود تا مقاومت به زلزله را تضمین کند.
-
آزمایش و بازرسی:
- بعد از اجرا، صفحه ستون باید مورد بازرسی و آزمایش قرار گیرد تا از کیفیت و عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل شود.
توصیه میشود که در طراحی و اجرای صفحه ستون، با مهندسین سازه و متخصصین مشورت کنید تا از اجرای صحیح و ایمن این بخش اساسی سازه اطمینان حاصل کنید.
وظایف صفحه ستون ها
صفحه ستون (Base Plate) وظیفه‌های مهمی در سازه‌های فلزی یا بتنی دارد. وظایف اصلی یک صفحه ستون عبارتند از:
- انتقال بار: یکی از وظایف اصلی صفحه ستون انتقال بارهای ناشی از ستون به زیرسازی یا سازه پایه است. ستون‌ها بارهایی را که از طبقه‌های بالایی سازه به آنها منتقل میشود را تحمل می‌کنند و صفحه ستون باید این بارها را به صورت یکنواخت و ایمن به زیرسازی منتقل کند.
- توزیع بار: صفحه ستون با توزیع بارها به صورت مساوی بر روی زیرسازی یا سازه پایه، به افزایش استحکام و پایداری زیرسازی کمک می‌کند. این توزیع بارها به جلوگیری از نشتی‌ها، شکستگی‌ها و آسیب‌های سازه کمک می‌کند.
- ایجاد اتصال: صفحه ستون باید به ستون متصل شده و اتصال قوی و ایمنی بین ستون و صفحه ستون ایجاد کند. این اتصال میتواند با استفاده از برشگیرها، مهره‌ها، و اتصالات مکانیکی انجام شود.
- جلوگیری از فشار نقطه‌ای: صفحه ستون به انتقال بار به صورت یکنواخت به سطح زیرین کمک می‌کند و از ایجاد فشار نقطه‌ای بر روی زمین یا سازه پایه جلوگیری می‌کند. این فشارها ممکن است به طور موقتی به دلیل بارهای فشاری ناشی از ستون‌ها ایجاد شوند.
- ایجاد پایه استوانه‌ای: صفحه ستون به عنوان پایه استوانه‌ای برای ستون عمل می‌کند و به توازن ستون کمک می‌کند تا از لغزش یا خمش غیرمطلوب جلوگیری کند.
به طور کلی، وظیفه صفحه ستون در سازه‌های فلزی یا بتنی ایجاد یک واسط ایمن و قوی بین ستون و زیرسازی را دارد تا بارها را به صورت ایمن و یکنواخت انتقال دهد و از پایداری و ایمنی سازه اطمینان حاصل کند.
زیر سازی صفحه ستون چگونه است
زیرسازی صفحه ستون (Base Plate Foundation) در سازه‌های فلزی یا بتنی به دقت طراحی و اجرا میشود تا ایمنی و پایداری صفحه ستون و انتقال بارهای ناشی از ستون به زمین تضمین شود. طراحی و اجرای زیرسازی صفحه ستون متوقف شده تا حد زیادی به شرایط محیطی و نوع سازه بستگی دارد، اما مراحل عمومی زیرسازی به شرح زیر می‌باشد:
-
تعیین بارها و شرایط محیطی:
- ابتدا بارهای ناشی از ستون به دقت محاسبه می‌شوند. این بارها شامل بارهای مستقیم و غیرمستقیم (مثل بارهای باد و زلزله) می‌شوند.
- شرایط محیطی مانند نوع خاک، عمق یخ‌زدگی (در مناطق سردسیری) و سایر عوامل مؤثر در زیرسازی مشخص میشود.
-
طراحی صفحه ستون:
- صفحه ستون باید به صورت مهندسی و با توجه به بارهای محاسبه شده طراحی شود. ابعاد، ضخامت، و مکان تسلیحات مورد نیاز در این مرحله مشخص میشود.
-
انتخاب مواد ساخت:
- مواد ساخت زیرسازی (مانند بتن مسلح یا فولاد) باید با توجه به نوع سازه و شرایط محیطی مناسب انتخاب شوند.
-
طراحی زیرسازی:
- طراحی زیرسازی شامل تعیین ابعاد و شکل زیرسازی (مثل پایه مستطیلی یا استوانه‌ای) و مکان میله‌ها (rebar) میشود.
- در مناطق زلزله‌خیز، زیرسازی باید به انطباق با استانداردهای مربوط به مقاومت به زلزله طراحی شود.
-
اجرای زیرسازی:
- زیرسازی بر اساس طراحی اجرا میشود. این شامل بتن‌ریزی یا جوشکاری پایه‌ها و انجام تسلیحات مربوطه میشود.
-
بازرسی و آزمایش:
- پس از اجرا، زیرسازی باید مورد بازرسی و آزمایش قرار گیرد تا از کیفیت و عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل شود.
توصیه میشود که طراحی و اجرای زیرسازی صفحه ستون توسط مهندسین متخصص در زمینه زیرسازی و سازه‌های فلزی یا بتنی انجام شود. همچنین، طبق استانداردها و مقررات ملی و محلی معتبر عمل کنید تا ایمنی و استحکام زیرسازی تضمین شود.