سیم مفتول چیست
فهرست مطالب
سیم مفتول چیست و چه کاربردی دارد؟
بررسی تاریخچه استفاده از سیم مفتول
مفتول چیست؟
روش تولید سیم مفتول گرم
روش تولید مفتول کششی
انواع سیم مفتول
فرایند تولید سیم مفتول گرم
فرایند تولید مفتول سرد
محصولات سیم مفتول گالوانیزه
سوالات کاربردی
سیم مفتول چیست و چه کاربردی دارد؟
قطعا نام سیم مفتول به گوشتان خورده است. در اینجا باید گفت که سیم مفتول با سیم کابل و سایر سیم‌هایی که مشاهده کرده اید از لحاظ شکل ظاهری و کاربرد، کمی متفاوت هستند. در این محتوا می‌خواهیم به بررسی تاریخچه و مفهوم سیم مفتول پردازیم پس تا انتهای این محتوا با ما همراه باشید.
بررسی تاریخچه استفاده از سیم مفتول
مفتول قبل از میلاد در میان مصریان و رومیان رواج بسیاری داشته است به طوری که باستان شناسان مفتول های طلایی در تزیین مومیایی های دفن شده مصر باستان و گورهای تمدن پرو یافت کرده اند. مفتول به روش های مختلف تولید می شد تا اینکه سال 1350 میلادی اولین ماشین کشش مفتول توسط رودلف در نورنبرگ اختراع شد و در سال 1526 دستگاهی کامل تر در آلمان توسط افراد بومی در آن زمان ساخته شد و اینگونه مفتول ماشینی ظهور پیدا کرد.
مفتول چیست؟
سیم مفتول یک مقطع گرد است که به صورت کلاف پیچیده شده است. از این مقطع گرد استفاده های فراوانی در تولید فنر، بستن قسمت های مختلف قالب برای محصور کردن محوطه بتن ریزی، تولید انواع توری اعم از توری حصاری، توری مرغی، توری گابیون، توری فرنگی و توری پرسی، تولید سیم جوش، بستن قسمت های مختلف آرماتور، بستن رابیتس گالوانیزه، تولید سیم خاردار های خطی و حلقوی به عنوان سیم راسته و یا خار مربوط متصل به آن استفاده می شود.
مفتول یکی از پرکاربردترین محصولات مورد استفاده در ساختمان سازی و صنعت می باشد . استفاده از این محصول تا جایی گسترش یافته که از هوا فضا گرفته تا فنر یک خودکار از آن استفاده می‌شود. توجه داشته باشید که استفاده از سیم مفتول در همه‌ی صنایع رواج دارد و همین امر باعث شده است که این محصول اهمیت زیادی داشته باشد. به علت کاربری بالای این محصول، با توجه به تکنولوژی و نیاز مشتریان، تولید آن به دو دسته گرم و کششی تقسیم می‌شود. در ادامه فرایند تولید مفتول را شرح خواهیم داد.
روش تولید سیم مفتول گرم
در این روش تولید سیم مفتول، از شمش فولاد به وسیله نورد گرم تولید می شود. در این روش شمش فولادی در کوره‌هایی که از پیش گرم شده اند قرار می گیرد و تا رسیدن به دمای 1200 درجه سانتیگراد حرارت داده می شود. پس از اینکه شمش کاملا گداخته شد به صورت مکانیزه به دستگاه های نورد گرم هدایت می شود تا به قطر مورد نظر برسد. پس از اینکه مفتول به اندازه‌ی کافی نورد شد توسط دستگاه های تولید کلاف تبدیل به کویل یا توپ مفتول می گردد. بعد از انجام این فرآیندها سیم، به شکل مفتول در می آید. همین امر باعث می‌شود که مقاومت سیم مفتول در برابر درجه حرارت بیشتر از سایر انواع سیم‌ها باشد.
روش تولید مفتول کششی
در روش بعدی تولید سیم مفتول از نورد سرد استفاده می شود. در این روش بعد از انجام عملیات زنگ زدایی ( زدودن زنگ از روی فلز) و پوسته گیری، میلگرد و یا تسمه های فولادی پس از عبور از پودر کشش و دوزه وارد دستگاه کشش می شود. بعد از اینکه تسمه‌های فولادی به این دستگاه وارد شدند، چند کشش متوالی روی آن صورت می‌گیرد. اعمال این کشش‌ها بر اساس نیاز و یا کیفیت سیم مفتول صورت می گیرد. در این مرحله تنش های گوناگون و زیادی بر روی مفتول اعمال می‌گردد تا از لحاظ مقاومت به درجه خوبی برسد. این تنش ها باعث افزایش طول و کاهش سطح مقطع سیم مفتول می شوند. کاهش سطح مقطع در مفتول به معنای اعمال تنش بیشتر بر مفتول است به همین دلیل مفتول کشیده شده از سیم مفتولی که خام باشد، سفت‌تر و دارای چقرمگی بیشتر است. با توجه به مواد اولیه برای ساخت، مفتول به دو دسته سیم مفتول فابریک و سیم مفتول غیرفابریک، تقسیم می‌شود.
انواع سیم مفتول
سیم مفتول فابریک از کشش و نازک کردن میلگرد 6.5 به دست می آید و سیم مفتول غیرفابریک از کشش و نازک کردن تسمه های فولادی به دست می آید. مفتول دارای مدل های مفتول سیاه، مفتول گالوانیزه، مفتول pvc، استنلس استیل، مفتول استیل و سیم مفتول مسوار می باشد که در ادامه به بررسی هریک از انواع سیم‌های مفتول می پردازیم.
سیم مفتول سیاه
یکی از پرکاربرد ترین سیم های مفتولی، سیم مفتول سیاه است. این نوع سیم از فولاد گالوانیزه نشده به دست می آید که به صورت کلاف و شاخه در بازار موجود است. در حقیقت برای تولید این نوع سیم مفتول نیاز به گالوانیزه کردن فولاد نیست. مفتول سیاه دارای انعطاف بیشتر و نرمی بیشتری نسب به دیگر مدلهای مفتول است و از آن بیشتر در صنعت استفاده می شود. این نوع از سیم مفتول به علت گسترش کاربری قیمتی به مراتب مناسب تر دارد. جالب است بدانید که سیم مفتول سیاه بنابر کاربردی که دارد نام گذاری می شود.
در ادامه دو مدل از این نوع مفتول را شرح خواهیم داد:
سیم مفتول آرماتوربندی
این نوع از سیم مفتول سیاه، به مفتولی گفته می‌شود که باشد که پخته و نرم شده باشد. از این سیم در ساختمان سازی برای متصل کردن میلگردها به هم، پل سازی و سد سازی، مصارف صنعتی، مجسمه سازی، صنعت بسته‌بندی، قالب‌بندی، ساخت قفسه، ساخت الکترود و… استفاده می شود. این مفتول در سایز های 1.5 الی 4 در 4 گرید در بازار موجود است.
سیم مفتول قالب بندی یا نجاری
این نوع سیم مفتول همان مفتول سیاه در سایز 2.5 می باشد که با نام مفتول نجاری در بازار شناخته می‌شود. از این مفتول در صنعت چوب برای بستن قالب های چوبی و قالب بندی استفاده می شود.
سیم مفتول حرارتی
در مورد این نوع سیم باید گفت که نوعی سیم مفتول سیاه با قطر 4.8 تا 6.5 میلی متر می باشد. از این مفتول برای مقاوم سازی ساختمان استفاده می شود. مفتول حرارتی 5.5 و 6.5 از جمله مفتول های پرکاربرد هستند. به یان مورد توجه داشته باشید که بری ساختمان سازی از سیم مفتول با قطر 4.8 تا 6.5 میل به وفور استفاده می‌شود. یکی از استفاده های این مفتول در ساخت سقف‌های کوبیاکس می باشد. این نوع از سقف‌ها در ساختمان‌های مدرن رواج زیادی دارد. برای افزایش مقاومت سقف سازه از این نوع سیم مفتول استفاده می‌شود.
در کل باید گفت که استفاده از سیم مفتول حرارتی برای افزایش مقاومت سازه‌ها بسیار مفید است و همینطور سقف‌های کوبیاکس نیز وظیفه‌ی استحکام بخشی به سازه را دارند به همین خاطر استفاده از آنها در کنار یکدیگر نتیجه خوبی به دنبال خواهد داشت.
سیم مفتول گالوانیزه
این دسته از سیم‌های مفتول، از گالوانیزه شدن سیم مفتول سیاه به دست می آید. این ویژگی یعنی گالوانیزه کردن مقاطع فولادی، سبب می شود تا مقاومت سیم مفتول در برابر شرایط تغییر آب و هوا و خوردگی بالا رود. در صنعت به مفتول گالوانیزه، مفتول سفید می گویند. از سیم مفتول گالوانیزه در تولید انواع توری‌ها از جمله قفس، توری گابیون، ساختمان‌سازی، حصار زنجیره‌ای کابل‌های برق زره پوش، عناصر فلزی خم‌شده، دستگیره سطل، چوب لباسی، کشاورزی، عناصر قفسه بندی، عناصر شمشیر بازی فلزی، منگنه‌های فلزی، سیم خاردار، آویز برای سقف‌های کاذب،تجهیزات مورد استفاده در دندان پزشکی استفاده می شود.
سیم مفتول pvc چیست؟
توجه داشته باشید موادی که باعث تشکیل شدن سیم مفتول می شوند تاثیر بسیار زیادی بر نحوه نصب آنها دارند. پس بر اساس نحوه نصب و متریال به کار رفته در آن دسته بندی های متفاوتی نیز برای سیم مفتول به کار می رود. در بخش قبلی در مورد سیم مفتول آرماتوربندی توضیح دادیم و گفتیم که این نوع سیم قابلیت انعطاف پذیری بالایی دارد. قدرت انعطاف پذیری این نوع سیم به قدری بالا سات که می توان بعد از خم وکردن و تغییر شکل، به حالت اولیه بازگردد. در برخی از شرایط بر روی سیم مفتول آرماتوربندی، روکشی از پی وی سی نیز می کشند. این امر باعث می شود که زیبایی ظاهری این محصول تاحد زیادی افزایش یابد. در ساختار سیم مفتول pvc از فولاد کم کربن استفاده می شود. هرچند که استفاده از فولاد کم کربن باعث می شود که خاصیت الاستیته ب هسیم مفتول بازگردد اما باعث کاهش مقاوم آن می شود.
سیم مفتول سفید
نوعی از سیم مفتول سفید است که با استفاده از روش گالوانیزاسیون داغ، مفتول سیاه حرارت می‌بیند و سپس روکش دهی می‌شود. این نوع سیم در واقع همان مفتول سیاه است که تحت حرارت زیاد، کربن آن به حداقل میزان ممکن رسیده و در نتیجه نرم و انعطاف پذیر می‌شود. سپس در یک وان مذاب از فلز روی غوطه ور شده و کاملا عمیق روکش دهی می‌شود. از آنجایی که فلز روی در مقایسه با فولاد، الکترو پازیتیو تر است، هنگامی که لایه گالوانیزه شده دچار آسیب می‌شود و فولاد در معرض هوا و رطوبت قرار می‌گیرد، عنصر روی همچنان قادر است از طریق خاصیت حفاظت کاتدی از فولاد در مقابل خوردگی و زنگ زدگی محافظت کند.
فرایند تولید سیم مفتول گرم
برای تولید این نوع سیم مفتول، از مفتول سیاه حرارت دیده استفاده می‌شود و سپس برای افزایش مقاومت مفتول، روکش روی بر سطح فولاد کشیده می شود. در حقیقت روی اندود کردن نوعی گالوانیزاسیون به شمار می‌آید. مفتولی که با این روش تولید می شود دارای سطحی یکنواخت و صاف می باشد که از آن برای ساخت انواع توری گالوانیزه مانند توری حصاری و فرنگی استفاده می شود. مفتول گالوانیزه گرم به دلیل استفاده از حرارت برای گالوانیزه کردن با کیفیت تر و ماندگار تر از مفتول گالوانیزه سرد است. در مفتول گالوانیزه سرد بعد از مدتی مواد گالوانیزه از سطح مفتول جدا می شود در صورتی که در مفتول گالوانیزه گرم به هیچ عنوان چنین چیزی اتفاق نمی افتد.
فرایند تولید مفتول سرد
برای تولید این نوع مفتول، سطح مفتول سیاه را به وسیله جریان الکتریکی کاملا تمیز و یکنواخت کرده، سپس برای افزایش مقاومت مفتول، روی آن یک لایه گالوانیزه سرد می گذارند.
محصولات سیم مفتول گالوانیزه
از مفتول محصولات زیادی تولید می شود که مهمترین آنها سیم رابیتس بندی و سیم اسکوپ می باشد.
- سیم رابیتس بندی
نوعی مفتول گالوانیزه با ضخامت 1.2 میلی متر است که با توجه به کاربرد آن به این نام شناخته می شود. از این سیم در رابیتس کاری ساختمان برای محکم کاری و بستن رابیتس استفاده می شود. رابیتس در واقع ورق فولادی مشبک می باشد که با استفاده از مفتول‌های گالوانیزه رابیتس‌بندی به شکل یک لایه به شبکه فرعی وصل می‌شود. رابیتس کاری ساختمان به منظور ایجاد طرح های زیباسازی سقف، ایجاد سقف کاذب، نورپردازی پنهان، جلوگیری از ترک خوردگی های سطحی دیوارها و ستون ها، ایجاد هرگونه پلاسترکاری های گچی و سیمانی و ... انجام می گیرد. از سیم رابیتس بندی برای بستن برگه های رابیتس، سقف و همچنین نمای داخلی ساختمان استفاده می شود.
- سیم اسکوپ
نوعی مفتول گالوانیزه با ضخامت 1.5 الی 1.6 میلی متر است که در اسکوپ بندی سنگ نمای ساختمان استفاده می شود. از ویژگی های مهم این سیم، تحمل وزن بسیار بالا همراه با قابلیت نصب آسان و با طول عمر بالا است.
سیم جوش
سیمی است که از آن به عنوان رابط در جوشکاری استفاده می شود. سیم جوش بنا بر کاربرد آن در جنس ها و ضخامت های متفاوت در بازار موجود است. در سیم جوش ها انواع دی اکسید وجود دارد که عیوب جوشکاری را کاهش می دهد همچنین باعث می شود قبل از شروع جوشکاری احتیاج کمتری به تمیز کاری باشد.سیم جوش ها را می توان بر اساس ضخامت مفتول و الکترود به انواع ضخیم، خیلی ضخیم، متوسط و نازک تقسیم نمود. از نظر جنس مفتول نیز انواع سیم حرارتی با الکترودهای آلومینیومی، ضد زنگ، نیکلی، کم کربن، کم هیدروژن، چسبان، سریع انجماد و انجام پر شده ساخته می شود. که بر اساس ساخت با هم تفاوت دارند. سیم جوش کاربردهای زیادی دارد و اصلی ترین آن در صنایع جوشکاری است.
سیم مفتول فنری
از فولاد پر کربن ساخته می شود. مفتول فنر به سه دسته سیم فنر پرکربن، سیم فنر وانادیوم، سیم فنر کروم دار تقسیم می شود. سیم مفتول های فنری ، دارای خاصیت ارتجاعی خوبی هستند. در این نوع از سیم مفتول ها عنصر سیلیسیم وجود دارد که باعث شده است تا خاصیت الاستیسیته سیم مفتول فنری افزایش پیدا کند و در برابر خوردگی مقاومت خوبی از خود نشان دهد. از سیم مفتول فنری در صنایع خودروسازی، نظامی، لوازم خانگی، ماشین آلات کشاورزی، ساخت صندلی و مبلمان، ریلی و … مورد استفاده قرار می گیرد.
سیم مفتول استیل
از آلیاژ استیل ساخته می شود. این مفتول تا حد زیادی شبیه به سیم مفتول گالوانیزه می باشد. از آنجایی که این نوع سیم مفتول بسیار مقاوم و قوی است از آن برای نگهداری بخش های مختلف یک سازه در صنعت و یا ساختمان سازی مورد استفاده قرار بگیرد.
سیم مفتول استنلس استیل
شبیه به سیم مفتول استیل است با این تفاوت که محکم تر و مقاوم در برابر ضربه و خش است. این سیم مفتول از فولاد ضد زنگ با ترکیب مشخصی ساخته می شود. از سیم مفتول استنلس استیل جهت ساخت و تولید فنرهای لول ، فشاری، کششی تولید قطعات و لوازم ماشین آلات دستگاه ها و تجهیزات حفاری و سکوهای نفتی از قبیل آبچکان های آشپزخانه قطعات و لوازم یخچال و فریزر قطعات ظرفشویی قطعات لباسشویی کاربردهای فراوان دارند .
سیم مفتول پی وی سی
سیم مفتول سیاهی است که با مواد پی وی سی پوشش داده شده است. این نوع سیم مفتول دارای مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگ زدگی و انعطاف پذیری بالایی است. سیم مفتول های پی وی سی در مدلهای سیم مفتول گالوانیزه pvc و سیم مفتول مسوار pvc نیز موجود است. از سیم مفتول pvc برای ساخت و تولید انواع توری های گابیون، حصاری، پرسی، سیم خاردار، شبکه و طناب های فولادی در گلخانه و ... استفاده می شود.
سیم مفتول مسوار
یک مفتول فولادی است که در یک مرحله اسید شویی می شود تا از آلودگی پاک شود در یک مرحله دیگر با سولفات مس آغشته می شود. از سیم مفتول مسوار در برخی از فعالیت های صنعتی مانند ساختن قفسه های آشپزخانه ، ساختن چوب لباسی ، در تولید قطعات فلزی و صنعت خودروسازی ، ساختن انواع موتورها ، سیمی کردن انواع کتاب ها و دفاتر ، ساختن قاب عینک ، صفحات به کار رفته در یخچال های فروشگاهی ، محصولات ریلی ، مفتول آرماتوربندی عمرانی و ساخت و ساز در صنایع ساختمانی ، کیف سازی ، چمدان سازی ، تولید زیورآلات ، صنایع الکترونیکی و برق کاری ، جوش کاری فلزات ، قطعه سازی ، تولید انواع پین ، تولید باکس های فلزی مختلف و غیره استفاده های فراوانی می شود.
سوالات کاربردی
سیم مفتول چیست؟
مفتول یک مقطع گرد است که به صورت کلاف پیچیده شده است از این مقطع گرد استفاده های فراوانی در تولید فنر، بستن قسمت های مختلف قالب برای محصور کردن محوطه بتن ریزی، تولید انواع توری اعم از توری حصاری، توری مرغی، توری گابیون، توری فرنگی و توری پرسی، تولید سیم جوش، بستن قسمت های مختلف آرماتور، بستن رابیتس گالوانیزه، تولید سیم خاردار های خطی و حلقوی به عنوان سیم راسته و یا خار مربوط متصل به آن می شود.