تیرچه بلوک چیست؟
فهرست مطالب
تیرچه بلوک چیست و چه کاربردی در ساختمان دارد؟
بررسی مزایای بلوک ها در ساختمان سازی
بررسی معایب استفاده از بلوک
تیرچه بلوک چیست؟
مزایا و معایب کاربردهای تیرچه بلوک در صنعت ساختمان سازی
تاریخچه تیرچه بلوک
کاربرد تیرچه بلوک چیست؟
انواع تیرچه بلوک
تیرچه بلوک چیست و چه کاربردی در ساختمان دارد؟
بلوک، در صنعت ساخت و ساز، به عنوان یک واحد سازه‌ای با ابعاد استاندارد و شکل هندسی خاص تعریف می‌شود. این واحد سازه‌ای عمدتاً از مصالح ساختمانی مانند بتن، سیمان، یا آجر ساخته می‌شود و در ساختمان‌ها و سازه‌های مختلف برای ایجاد دیوارها، پیش‌ساخت‌ها، پشته‌ها، فضاهای داخلی و خارجی و غیره استفاده می‌شود.
بلوک‌ها اغلب ابعاد استانداردی دارند که به اندازه گیری و طراحی آسان ساختمان‌ها کمک می‌کند. این ابعاد معمولاً با ضرایب 2، مثلاً 10×20 سانتی‌متر یا 15×30 سانتی‌متر تعیین می‌شوند. همچنین بلوک‌ها به شکل‌ها و خصوصیات مختلفی مانند بلوک‌های پرسی (بلوک‌های سبک با پوسته‌ی لبه‌ها)، بلوک‌های تیغه‌ای (بلوک‌های نازک با دیواره‌های کم‌ضخامت) و بلوک‌های هوادار(بلوک‌های با باز شدن‌های تهویه‌ای) تقسیم بندی می‌شوند.
بررسی مزایای بلوک ها در ساختمان سازی
- انجام سریع و آسان: بلوک‌ها به صورت آماده و با ابعاد استاندارد قابل استفاده هستند که اجرای سریع و آسان را امکان‌پذیر می‌کند.
- ایجاد ساختمان‌های مقاوم: بلوک‌ها را اغلب از مصالح مقاوم به فشار و بار و ترکیدن می‌سازند که قابلیت تحمل بارها و نیروها را افزایش می‌دهد. پس بهره گیری از بلوک باعث می‌شود مقاومت کلی سازه افزایش یابد و همین امر عملکرد ساختمان را افزایش می‌دهد.
- اقتصادی بودن: بلوک‌ها از نظر مصالح و اجرایی به طور کلی اقتصادی تر از سایر روش‌ها می‌باشند. برای پروزه‌هایی که میزان بودجه در دسترس کم است استفاده از بلوک راهکاری مناسب برای بهبود مقاومت و جلوگیری از آسیب به سازه است.
- همگرایی: ابعاد استاندارد بلوک‌ها باعث همگرایی در طراحی و اجرای ساختمان می‌شوند.
بررسی معایب استفاده از بلوک
- ظاهر زیبایی نداشتن: بلوک‌ها نسبت به مصالح دیگر مانند آجر دارای ظاهر زیبا و دست‌ساز نمی‌باشند.این امر باعث شده است افرادی که طرفدار زیبایی هستند، بلوک‌ها را برای ساخت و ساز انتخاب نکنند.
- وزن بالا: بلوک‌ها اغلب دارای وزن بالایی هستند که نیاز به تجهیزات مناسب برای حمل و نقل دارد. فاکتور وزن یکی از عوامل مهم و اساسی در عملکرد بلوک به شمار می آید.
از این رو بلوک‌ها با توجه به نیازها و شرایط پروژه‌های مختلف و با مطالعه‌ی دقیق توسط مهندسان و معماران در انتخاب نوع سازه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تیرچه بلوک چیست؟
تیرچه بلوک (Concrete Block) یا همان تیرچه سیمانی، نوعی بلوک ساختمانی است که از مخلوطی از مواد سیمان، شن و ماسه (یا سنگدانه‌های کوچک) و آب ساخته می‌شود. این نوع بلوک‌ها به شکل هندسی مشخص، عمدتاً مستطیل با سطح صاف تولید می‌شوند. تیرچه‌های بلوک اغلب در ابعاد استانداردی با طول، عرض و ارتفاع مشخص می‌آیند که باعث تسهیل و سرعت بخشیدن به فرآیند اجرا و اندازه گیری در ساختمان می‌شود.
تیرچه‌های بلوک معمولاً برای ساختمان‌ها به عنوان دیوارهای سازه‌ای استفاده می‌شوند و می‌توانند در نمای داخلی یا خارجی ساختمان، به صورت دیوارهای باربر با ضخامت‌های مختلف یا به عنوان دیوارهای تقسیم بندی بین اتاق‌ها و فضاها مورد استفاده قرار گیرند.همچنین، از تیرچه بلوک می‌توان برای ایجاد پیش‌ساخت‌ها و پایه‌های پل‌ها و سازه‌های دیگر نیز استفاده کرد.
مزایا و معایب کاربردهای تیرچه بلوک در صنعت ساختمان سازی
- سهولت و سرعت اجرا: تیرچه‌های بلوک به دلیل ابعاد استاندارد و وزن نسبتاً کم، به سرعت قابل نصب و اجرا هستند که زمان مورد نیاز برای احداث ساختمان را کاهش می‌دهد. توجه داشته باشید که بهره گیری از تیرچه یا بلوک به تنهایی باعث می‌شود که وزن کلی سازه افزایش یابد و به نوعی سازه دچار مشکل شود.
- مقاومت و استحکام: تیرچه‌های بلوک به دلیل استفاده از مواد سیمانی و تقویت‌های داخلی، مقاومت و استحکام مناسبی دارند و قادر به تحمل بارها و نیروهای مختلف می‌باشند. این نیروها از تمام جهات به سازه وارد می‌شوند و استحکام سازه را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
- عایق‌بندی: تیرچه‌های بلوک به دلیل خصوصیات مواد سیمانی و حفظ رطوبت در درون ساختار خود، عملکرد عایق بندی را مطلوب می‌کند. زیرا در فصول سرد سال این امر سبب محافظت و نگهداری بتن می‌شود.
- اقتصادی بودن: تیرچه‌های بلوک معمولاً از مواد ساختمانی مقرون به صرفه تری نسبت به سایر روش‌ها ساخته می‌شوند و به صرفه ترین روش برای ساخت ساختمان‌ها می‌باشند.
برای کاربرد تیرچه بلوک در ساختمان سازی می توان موارد زیر را قید کرد:
- دیوارهای سازه‌ای: تیرچه‌های بلوک به عنوان دیوارهای باربر در ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- دیوارهای تقسیم‌بندی: برای جدا کردن اتاق‌ها و فضاها در ساختمان‌ها از تیرچه‌های بلوک استفاده می‌شود.
- پیش‌ساخت‌ها: تیرچه‌های بلوک برای ایجاد پیش‌ساخت‌ها در پروژه‌های ساختمانی و پل‌ها به کار می‌روند.
- سازه‌های صنعتی: تیرچه‌های بلوک ممکن است در سازه‌های صنعتی و تجهیزات صنعتی مورد استفاده قرار گیرند.
در کل، تیرچه بلوک به دلیل سهولت اجرا، مقاومت مناسب و همچنین اقتصادی بودن، در ساختمان‌ها و پروژه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تاریخچه تیرچه بلوک
تاریخچه تیرچه بلوک به اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم باز می‌گردد. در ابتدا، ایده استفاده از مصالح خمیری و سیمانی برای ساخت تیرچه‌ها و بلوک‌ها ایجاد شد و به تدریج این تکنولوژی در صنعت ساخت و ساز وارد شد. در ادامه هم ساخت و ساز به شکل امروزی در آمد و از تیرچه ببلوک‌ها به شکل امروزی استفاده شد. در ادامه به نقاط مهم از تاریخچه تیرچه بلوک اشاره می‌کنیم: قرن نوزدهم: در اوایل قرن نوزدهم، ایده استفاده از مصالح خمیری (مانند آجر چینی) و مواد سیمانی (مانند سیمان پرتلند ) برای ساخت تیرچه‌ها و بلوک‌ها مطرح شد. این مصالح به علت مقاومت و استحکام مناسب و همچنین امکان تولید با ابعاد استاندارد، مورد توجه قرار گرفتند. در دهه 1880، فرآیند تولید بتن پیشرفت کرد و انواع مختلفی از بتن با استفاده از سیمان پرتلند و سایر مواد افزودنی معرفی شدند. این پیشرفت‌ها باعث افزایش استفاده از بتن در ساختمان‌ها و سازه‌ها شد. دهه 1920 در این دهه، تکنولوژی تولید بلوک‌های بتنی به روش خشک بخار (Dry Press) و تکنولوژی بلوک‌های ماشینی (Machine-made Blocks) با سرعت رشد قابل توجهی پیش رفت. این روش‌ها به تولید بلوک‌ها با ابعاد دقیق و تنظیم‌شده‌ای کمک کرد. در دهه 1940، استفاده از بلوک‌های بتنی به عنوان یک روش اقتصادی و سریع برای ساخت ساختمان‌ها و پیش‌ساخت‌ها معمول شد. این بلوک‌ها با ابعاد استاندارد و طراحی‌های مختلف به عنوان یک جایگزین مناسب برای آجر و سایر مصالح در ساختمان‌ها به کار گرفته شدند.
از آن زمان تاکنون، تکنولوژی تولید بلوک‌های بتنی و تیرچه‌ها بهبود یافته و انواع مختلفی از آنها با خصوصیات متنوعی در بازار موجود است. امروزه، بلوک‌های بتنی با انواع طرح‌ها و ابعاد مختلف به عنوان یکی از اجزای مهم در ساخت و ساز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کاربرد تیرچه بلوک چیست؟
تیرچه بلوک به عنوان یکی از اجزای مهم در صنعت ساخت و ساز دارای کاربردهای متعددی است. این نوع بلوک ساختمانی از مخلوط سیمان، شن و ماسه یا سنگدانه‌های کوچک تولید می‌شود و برای ایجاد دیوارها، ستون‌ها، پیش‌ساخت‌ها و سایر بخش‌های ساختمان‌ها استفاده می‌شود. مهم‌ترین کاربردهای تیرچه بلوک عبارت‌اند از:
- دیوارهای باربر: تیرچه بلوک برای ساخت دیوارهای باربر در ساختمان‌ها استفاده می‌شود. این دیوارها به عنوان دیوارهای پشته، دیوارهای داخلی و خارجی ساختمان و همچنین دیوارهای تقسیم‌بندی بین اتاق‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- پیش‌ساخت‌ها: تیرچه بلوک به عنوان یکی از مصالح اصلی در تولید پیش‌ساخت‌ها (Precast) مورد استفاده قرار می‌گیرد. پیش‌ساخت‌ها به طور کلی اجزای ساختمانی هستند که قبل از نقل و نصب در محل ساخته می‌شوند و این تیرچه‌ها به عنوان اجزای پیش‌ساخت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- پایه‌ها و ستون‌ها: تیرچه بلوک برای ایجاد پایه‌ها و ستون‌های ساختمان‌ها و سازه‌ها به کار می‌رود. این بلوک‌ها با ترکیب‌های مناسب می‌توانند بارها و نیروهای آنها را تحمل کنند.
- دیوارهای حائل و صوتی: تیرچه بلوک به عنوان دیوارهای حائل و صوتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دیوارها می‌توانند به عنوان جداکننده‌ها بین واحدهای مسکونی یا اداری به کار روند.
- دیوارهای محافظتی: تیرچه بلوک می‌تواند برای ایجاد دیوارهای محافظتی در مناطق آسیب‌پذیر در برابر سیلاب و نقاط خطرناک دیگر استفاده شود.
- نمای خارجی ساختمان: تیرچه بلوک به عنوان یکی از عناصر ساختمانی نمای خارجی ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد و با استفاده از رنگ‌ها و تزئینات مختلف می‌تواند به زیبایی نمای ساختمان کمک کند.
از آن‌جا که تیرچه بلوک از موادی مقرون به صرفه و سازگار با محیط زیست تولید می‌شود، برای انواع پروژه‌های ساختمانی با محیط‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
انواع تیرچه بلوک
تیرچه بلوک‌ها به شکل‌ها، ابعاد و خصوصیات مختلفی تولید می‌شوند که بر اساس نوع مصالح، ساختار داخلی و کاربردهای آنها، می‌توانند انواع مختلفی داشته باشند. برخی از انواع تیرچه بلوک‌ها به شرح زیر هستند:
- تیرچه بلوک معمولی (Standard Concrete Block): این نوع تیرچه بلوک از مخلوطی از سیمان، شن و ماسه ساخته می‌شود و به شکل مستطیلی با سطح صاف است. ابعاد استاندارد این بلوک‌ها معمولاً حدود 40x20x20 سانتی‌متر هستند.
- تیرچه بلوک سبک (Hollow Concrete Block): این بلوک‌ها دارای بازشدگی‌های داخلی یا هوادارها هستند که باعث کاهش وزن و افزایش عایق‌بندی می‌شوند. این تیرچه‌ها معمولاً در ابعاد استانداردی با ضرایب مثل 40x20x20 سانتی‌متر یا 40x20x10 سانتی‌متر تولید می‌شوند.
- تیرچه بلوک پرسی (Solid Concrete Block): این نوع تیرچه بلوک‌ها با پوسته‌ی لبه‌ها هستند و از سایر اجزای بلوک مختلف‌تر به نظر می‌آیند.
- تیرچه بلوک هوادار (Aerated Concrete Block یا AAC Block): این بلوک‌ها با داشتن حفره‌های هوادار در داخل به شکل‌های مختلفی تولید می‌شوند. آنها سبک‌تر از بلوک‌های معمولی هستند و از نظر عایق‌بندی نیز کارایی بالاتری دارند.
- تیرچه بلوک تزئینی (Decorative Concrete Block): این نوع بلوک‌ها دارای طرح‌ها و الگوهای زیبایی هستند که به عنوان یک عنصر تزئینی در نمای خارجی ساختمان‌ها استفاده می‌شوند.
- تیرچه بلوک پیش‌ساخت (Precast Concrete Block): این بلوک‌ها قبل از نصب در محل ساخته می‌شوند و به عنوان اجزای پیش‌ساخت‌ها در پروژه‌های ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این فهرست تمامی انواع تیرچه بلوک‌ها را شامل نمی‌شود و همچنین توسط صنعت ساختمان با توجه به نیازها و مشخصات پروژه‌ها، انواع جدیدتری از تیرچه بلوک‌ها معرفی و تولید می‌شوند. انتخاب نوع مناسب تیرچه بلوک به عوامل مختلفی از جمله استفاده‌های مورد نظر، مقاومت، عایق‌بندی و هزینه‌ها بستگی دارد.
سوالات متداول:
تیرچه بلوک در ساختمان سازی چه کاربردی دارد؟
از تیرچه بلوک در بیشتر اعضای ساختمان استفاده می‌شود. به عنوان مثال برای ساخت دیوارهای باربر، پیش‌سازهای موجود در انواع سازه ها و دیوارهای حائل و صوتی، به منظور جلوگیری از ورود صدا استفاده می‌شود.
آیا اجرای تیرچه بلوک در سقف سازه، با سرعت بالا انجام می‌شود؟
یکی از مزیت های سقف تیرچه بلوک اجرای سریع آن است. تیرچه بلوک به دلیل ابعاد استاندارد و وزن نسبتاً کم، به سرعت قابل نصب و اجرا هستند که زمان مورد نیاز برای احداث ساختمان را کاهش می‌دهد.